ร่างมัมมี่ของฟาโรห์อาเมนโฮเทปที่ 1 (Amenhotep I) กษัตริย์จากราชวงศ์ที่ 18 แห่งอาณาจักรอียิปต์โบราณ ซึ่งมีอายุเก่าแก่ถึง 3,525 ปี ได้รับการตรวจสอบด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หรือซีทีสแกน (CT-scan) เป็นครั้งแรก โดยถือเป็นหนึ่งในมัมมี่กษัตริย์ร่างท้าย ๆ ที่ยังอยู่ในโลงชั้นในซึ่งมีสภาพสมบูรณ์ และยังไม่ถูกแกะผ้าพันพระศพออก

ดร. ซาฮาร์ ซาลีม และ ดร. ซาฮี ฮาวาสส์ สองนักโบราณคดีคนดังจากมหาวิทยาลัยไคโรของอียิปต์ ตีพิมพ์ผลการศึกษาร่างมัมมี่ของฟาโรห์อาเมนโฮเทปที่ 1 ครั้งล่าสุด ในวารสาร Frontiers in Medicine เมื่อวานนี้ (28 ธ.ค.) โดยระบุว่าได้ตัดสินใจใช้เครื่องซีทีสแกน “แกะผ้าพันร่างมัมมี่แบบดิจิทัล” เพราะไม่ต้องการให้สิ่งห่อหุ้มต่าง ๆ ซึ่งรวมถึงหน้ากากที่มีรายละเอียดสวยงามสมบูรณ์แบบนั้นถูกทำลาย

ภาพสแกนกะโหลกศีรษะของฟาโรห์อาเมนโฮเทปที่ 1 (ขวา) ภาพสแกนโครงกระดูกภายใต้หน้ากากและผ้าพันร่าง

• มัมมี่ ฟาโรห์ และสุดยอดการค้นพบทางโบราณคดี ปี 2021
• การใช้ชีวิตร่วมกับมัมมี่เก่าแก่ที่สุดในโลกของชาวชิลี

ดร. ซาลีมบอกว่า “พระศพของฟาโรห์อาเมนโฮเทปที่ 1 นั้น เป็นมัมมี่จากยุคราชอาณาจักรใหม่ (New Kingdom) ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่ามัมมี่จากยุคนี้ถูกทำให้คงสภาพไว้ได้อย่างสมบูรณ์ที่สุด จนเหมือนกับเป็นแคปซูลกาลเวลาที่จะช่วยบอกเราถึงรูปร่างหน้าตา สุขภาพ โรคภัย และสาเหตุการตายของคนผู้นั้น รวมทั้งเทคนิควิธีการทำมัมมี่และเครื่องบูชาต่าง ๆ ในพิธีศพเมื่อหลายพันปีก่อน”

ผลการตรวจสอบด้วยซีทีสแกนในครั้งนี้ ยืนยันความถูกต้องของข้อมูลจากการศึกษาด้วยเครื่องเอกซเรย์ธรรมดาเมื่อหลายปีก่อนว่า พระศพของฟาโรห์อาเมนโฮเทปที่ 1 นั้น ผ่านกระบวนการทำมัมมี่มาถึง 2 ครั้ง โดยมีการทำศพซ้ำเป็นครั้งที่สองในยุคราชวงศ์ที่ 21 ซึ่งนับเป็นเวลาราว 300 ปีหลังจากการทำศพครั้งแรก เนื่องจากร่างมัมมี่ได้รับความเสียหายจากการรื้อค้นหาสมบัติของหัวขโมยยุคโบราณ

หน้ากากที่ใช้สวมทับใบหน้าของร่างมัมมี่ฟาโรห์อาเมนโฮเทปที่ 1

อย่างไรก็ตามผลสแกนครั้งล่าสุดชี้ว่า ฟาโรห์อาเมนโฮเทปที่ 1 มีส่วนสูง 168.5 เซนติเมตร สิ้นพระชนม์ในวัยกลางคนเมื่อมีอายุได้ราว 35 ปี ภายใต้ผ้าพันร่างมัมมี่ของฟาโรห์พระองค์นี้ ยังคงมีเครื่องรางและเครื่องประดับล้ำค่าที่ทำจากทองคำและอัญมณีอยู่ครบ 30 ชิ้น โดยไม่เคยถูกลักขโมยหรือถูกนักบวชที่เป็นผู้ทำศพครั้งที่สองหยิบฉวยเอาไป ตามที่นักโบราณคดีเคยสันนิษฐานไว้แต่อย่างใด

ดร. ซาลีมยังเผยว่า ร่องรอยการซ่อมแซมร่างมัมมี่ดังกล่าวในช่วงราชวงศ์ที่ 21 นั้นมีความประณีตอย่างสูง แสดงถึงความเคารพและเจตนาดีของเหล่านักบวชที่มีต่ออดีตกษัตริย์ในราชวงศ์ก่อน ๆ โดยภาพจากซีทีสแกนพบว่ามีการต่อส่วนศีรษะและคอที่เคยหลุดออกเข้ากับร่างใหม่ โดยใช้แถบผ้าลินินชุบยางสนพันรัดไว้ รวมทั้งซ่อมแซมจุดที่เสียหายตรงผนังหน้าท้องและใส่เครื่องรางเพิ่มเอาไว้ให้ด้วย

ฟาโรห์อาเมนโฮเทปที่ 1 ครองราชย์ในช่วง 1525-1504 ปีก่อนคริสตกาล โดยพระนามของพระองค์มีความหมายว่า “ผู้เป็นที่พึงพอใจของเทพอามุน” ทรงทำสงครามปกป้องราชอาณาจักรและแผ่ขยายอาณาเขตออกไปยังดินแดนของประเทศลิเบียในปัจจุบันด้วย แต่ถึงกระนั้นรัชสมัยของพระองค์มีสันติสุขเป็นส่วนใหญ่ ทำให้การปกครองเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและทรงมีผลงานการก่อสร้างมากมาย รวมทั้งวิหารของเทพอามุนที่เป็นส่วนหนึ่งของมหาวิหารคาร์นักอันมีชื่อเสียงด้วย

………….

ข่าว BBCไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ข่าวสด เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว