รู้หรือไม่ ข้าราชการสมัย ร.6 มีวันหยุดราชการช่วงสงกรานต์ ยาวนานติดต่อกัน 19 วัน บางกระทรวงหยุด 31 วัน 

ในราชกิจจานุเบกษาสมัยรัชกาลที่ 6 ทรงมีพระบรมราชโองการประกาศกำหนดวันหยุดราชการนักขัตฤกษ์ โดยได้กำหนดวันสำคัญทางราชการและทางศาสนาให้ข้าราชการได้หยุดพักผ่อน ซึ่งในสมัยนั้นวันขึ้นปีใหม่ตรงกับวันที่ 1 เมษายนของทุกปี และวันสงกรานต์ก็เป็นวันสำคัญทางประเพณีและวัฒนธรรมของคนไทย จึงมีการกำหนดให้เป็นวันหยุดราชการติดต่อกันนานหลายวัน

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ทรงมีพระราชดำริว่า “ข้าราชการที่ได้รับราชการอยู่ทุกวันนี้ สมควรจะได้มีเวลาพักผ่อนร่างกายบ้าง แลตามนักขัตฤกษ์ที่ได้หยุดการ ก็มิใช่วันที่จะหยุดพัก แลการที่เคยหยุดกันมาก็แตกต่างไปตามหมู่ตามกระทรวง หาเปนการสมควรไม่ จึงควรให้เปนระเบียบอันเดียวกัน คือการหยุดนั้นมี 3 อย่าง สำหรับได้พักผ่อนร่างกายบ้างอย่างหนึ่ง หยุดเพื่อแสดงความเคารพต่อพระบรมราชวงษ์อย่างหนึ่ง เพื่อเคารพต่อพระสาสนาอีกอย่างหนึ่ง จึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เริ่มต้นหยุด ตั้งแต่มีนาคม พุทธศักราช 2456 นี้เปนต้นไป”

ประกาศพระบรมราชโองการลงวันที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2456 (นับศักราชแบบใหม่ตรงกับ พ.ศ. 2457) จึงกำหนดวันหยุดราชการ ดังนี้ 

• วันทำบุญพระบรมอัฐิและพระราชพิธีฉัตรมงคล ตั้งแต่วันที่ 9-12 พฤศจิกายน รวม 4 วัน
• วันเฉลิมพระชนมพรรษา ตั้งแต่วันที่ 30 ธันวาคม ถึงวันที่ 3 มกราคม รวม 5 วัน
• วันวิสาชบูชา รวม 3 วัน (ขึ้น 14-15 ค่ำ และแรม 1 ค่ำเดือน 6)
• วันเข้าพรรษา รวม 7 วัน (ขึ้น 14-15 ค่ำ และแรม 1-5 ค่ำเดือน 8)
• วันมาฆบูชา รวม 1 วัน (ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3)

โดยในการพระราชพิธีตรุษสงกรานต์และนักขัตฤกษ์ กำหนดให้หยุดราชการตั้งแต่วันที่ 28 มีนาคม ถึงวันที่ 15 เมษายน รวม 19 วัน

อ้างอิง : ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 30 หน้า 533 วันที่ 30 มีนาคม 2456

ต่อมา รัชกาลที่ 6 ทรงมีพระราชดำริว่า “งานในน่าที่ข้าราชการกระทรวงยุติธรรมต้องกระทำเปนงานหนักมาก แลบางคราวถ้ามีคดีฟ้องร้องกันมาขึ้น ก็ต้องรีบเร่งทำงานอยู่เกินเวลาปรกติเนือง ๆ เพื่อมิให้คดีเนิ่นช้ากว่าการที่ควร จึ่งควรให้มีเวลาพักผ่อนร่างกายได้ยาวกว่า 19 วันเป็นพิเศษ เพื่อจะได้มีกำลังปฏิบัติราชการในน่าที่ให้ดำเนินดียิ่งขึ้น…”

ดังนั้น จึงทรงมีพระบรมราชโองการประกาศ ลงวันที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2457 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ข้าราชการกระทรวงยุติธรรมหยุดราชการเพิ่มเติม จากเดิมตั้งแต่วันที่ 28 มีนาคม ถึงวันที่ 15 เมษายน เป็นตั้งแต่วันที่ 28 มีนาคม ถึงวันที่ 27 เมษายน รวมเป็นเวลา 1 เดือน

อ้างอิง : ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 31 หน้า 57 วันที่ 12 เมษายน 2457

กระทั่งเมื่อเข้าสู่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 จึงทรงมีพระราชดำริว่า ข้าราชการสามารถลาหยุดได้ตามกฎของแต่ละกระทรวงอยู่แล้ว และทรงเห็นควรให้ยกเลิกการหยุดยาวตั้งแต่ต้นปีนั้นเสีย จึงทรงมีพระบรมราชโองการประกาศกำหนดวันหยุดราชการเสียใหม่ ดังนี้

• วันตรุษสงกรานต์ ตั้งแต่วันที่ 31 มีนาคม ถึงวันที่ 1-3 เมษายน รวม 4 วัน
• วันจักรี 6 เมษายน
• วันวิสาขบูชา รวม 3 วัน (ขึ้น 14-15 ค่ำ และแรม 1 ค่ำเดือน 6)
• วันเข้าพรรษา รวม 3 วัน (ขึ้น 14-15 ค่ำ และแรม 1 ค่ำเดือน 8)
• วันคล้ายวันสวรรคตพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 23 ตุลาคม
• วันเฉลิมพระชนมพรรษา ตั้งแต่วันที่ 7-9 พฤศจิกายน รวม 3 วัน
• วันพระราชพิธีฉัตรมงคล ตั้งแต่วันที่ 24-26 กุมภาพันธ์ รวม 3 วัน

โดยวันที่ 13 เมษายน ถูกกำหนดให้เป็นวันสงกรานต์และวันหยุดราชการเมื่อ พ.ศ. 2491