อ.เจษฎา แจง ‘ต้นตีนเป็ด’ ไม่มีสารพิษไซยาไนด์ เป็นแค่ต้นไม้ที่ดอกส่งกลิ่นแรง บางคนว่าเหม็น บางคนก็ว่าหอม ชี้มีสรรพคุณทางยาสมุนไพรมากมาย

กรณี พบ ต้นตีนเป็ด หรือ พญาสัตบรรณ หรือ สัตบรรณ กว่า 20 ต้น ที่สถานีขนส่งผู้โดยสาร ต.วังกระแจะ อ.เมือง จ.ตราด ออกดอกบานสะพรั่ง สิ่งกลิ่นทั่วบริเวณสถานีขนส่ง โดยแพทย์แผนไทยชำนาญการ รพ.ตราด สาขาวัดไผ่ล้อม เตือนว่าดอกที่ส่งกลิ่นแรงๆ เป็นกลิ่นของไซยาไนด์ มีผลต่อระบบหัวใจโดยตรง และการหมุนเวียนของเลือดด้วย หากสูดดมนาน ๆ อาจเกิดอาการเวียนหัว หน้ามืด มีอาการตึงบริเวณท้ายทอย อาจจะเกิดอันตรายต่อชีวิต เพราะระบบหัวใจอาจล้มเหลวได้

• แพทย์แผนไทยเตือน ดมกลิ่นดอกตีนเป็ดมากไป เสี่ยงหัวใจล้มเหลวได้

ต่อเรื่องดังกล่าว นายเจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเพจ อ๋อ มันเป็นอย่างนี้นี่เอง by อาจารย์เจษฎ์ ความว่า

“กลิ่นของต้นตีนเป็ด ไม่ได้มีสารพิษไซยาไนด์ นะครับ” เรื่องนี้เคยโพสต์เตือนกันทุกปี ในช่วงฤดูที่ต้นตีนเป็ดออกดอก และส่งกลิ่นแรง ว่าเป็นข่าวปลอมข่าวมั่วที่แชร์กันมานานแล้ว

“ต้นพญาสัตบรรณ ไม่ได้ปล่อยสารพิษไซยาไนด์ แต่แค่กลิ่นเหม็น (หอม ?)”

เรื่องมั่ว ๆเกี่ยวกับ “ต้นพญาสัตบรรณ” หรือ “ต้นตีนเป็ด” กลับมาแชร์กันอีกแล้วครับ โดยหาว่าเป็นต้นไม้พิษ ที่กลางคืนจะปล่อยพิษ “พวกไซยาไนด์” ออกมา โดยเฉพาะในช่วงฤดูออกดอก … ไม่จริงนะครับ !! เป็นแค่ต้นไม้ที่ดอกส่งกลิ่นแรง ซึ่งบางคนก็ว่าเหม็น บางคนก็ว่าหอม

โดย ต้นพญาสัตบรรณหรือต้นตีนเป็ด มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Alstonia scholaris (L.) R. Br. จัดอยู่ในวงศ์ตีนเป็ด (APOCYNACEAE) มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สามารถพบได้ในทุกภาคของประเทศไทย เป็นไม้ยืนต้นสูงขนาดใหญ่ ลำต้นตรง แตกกิ่งก้านสาขาเป็นชั้น ๆ (เหมือนฉัตร) มีความสูงประมาณ 12-20 เมตร เปลือกต้นหนาเปราะ ผิวต้นเมื่อกรีดจะมียางสีขาว ออกดอกเป็นช่อคล้ายดอกเข็มที่ปลายกิ่งหรือส่วนยอดของลำต้น ดอกมีขาวอมเหลืองหรือเขียว มีกลิ่นหอมอ่อนๆ

พญาสัตบรรณเป็นพืชที่มีฤทธิ์ทางอัลลีโลพาธี (Allelopathy) คือ สารสกัดสามารถช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของต้นคะน้า ข้าวโพด ข้าว ถั่วเขียวผิวดำ ถั่วเขียวผิวมัน และคะน้าได้ มีสรรพคุณทางยาสมุนไพรมากมาย รวมทั้งใช้ใบพอกเพื่อดับพิษต่างๆ ได้ (ไม่มีรายงานถึงพิษอันตรายต่อมนุษย์)