สืบสานรากเหง้าโบราณ ประเพณีปิดบ้าน 3 วัน 3 คืน เรียกจิตวิญญาณ-ภูตผี ฮือฮา! พ่อจ้ำหมู่บ้าน จุดธูปเสี่ยงทายได้เลขเด็ด 3 ตัวตรง ลุ้นรวยงวดนี้

เมื่อวันที่ 8 พ.ค.66 ที่ต้นไม้ยักษ์ ศาลเจ้าบ้าน ต.บ้านไร่ ต.ทัพคล้าย อ.บ้านไร่ จ.อุทัยธานี ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ชาวบ้านทุกคนในหมู่บ้านนำเครื่องเซ่นไหว้ ประกอบด้วย เหล้า ข้าวหวาน ใส่กระทงพร้อมกรวยดอกไม้ เท่ากับจำนวนสมาชิกในครัวเรือนนำ หมูที่ทำแล้วเป็นตัวๆ ยก อาหาร หวานคาว เหล้า ยาปลาปิ้งไปยังศาลเจ้าบ้าน ของแต่ละที่

โดยมีเจ้าบ้านที่ชาวบ้านเรียก จ้ำ และ จ่า 2 คน หลังจากนั้น ระหว่างเจ้าบ้านกินอาหารก็จะร่ายรำ รอบๆ ศาล พร้อมร่ายรำผีนางด้ง เพื่อเรียกจิตวิญญาณบรรพบุรุษ ภูตผี ต่าง เข้าร่าง พร้อมกับจุดธูปจีน โดยจ้ำประจำหมู่บ้านได้เลข 305 เพื่อเสี่ยงท้ายในงวดวันที่ 1 มิ.ย.66

หลังจากนั้นชาวจะชำแหละหมู เป็นตัว ๆ แจกจ่ายชาวบ้านที่มาร่วมพิธีกรรม ตลอดจนการเล่นต่างๆ หลังเสร็จพิธีก็จะพากันเล่นกันทั่วหมู่บ้าน อาจกำหนดเป็นจุด ทั้งกลางวันกลางคืน การเล่นจะมีทั้งเกี่ยวกับจิตวิญญาณ ภูตผี การเล่นสนุกสนาน ทั้งในร่มและกลางแจ้ง โดยคนที่นี่เชื่อกันว่าช่วงการเลี้ยงปิดบ้าน 3 วัน 3 คืนจะห้ามทำอะไรทั้งสิ้น แม้กระทั่งการกวาดบ้านหรือทำงานบ้าน จะรวมตัวมาเล่นสนุกสนานกันอย่างเดียวทั้งหมู่บ้าน

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่อำเภอบ้านไร่นั้นจะทำพิธีเลี้ยงปิดบ้านกันที่ศาลเจ้าบ้าน (เป็นความเชื่อของชุมชนที่นี่ ชาวบ้านจะนับถือ “เจ้าบ้าน” ด้วยความศรัทธาและความเคารพทุกครัวเรือนจะอยู่ภายใต้การปกปักรักษาจาก “เจ้าบ้าน” ที่อยู่ในบริเวณดงหอนี้ สมัยก่อนชาวบ้านเล่าให้ฟังว่า ตกดึกๆ จะได้ยินเสียงฝีเท้าของม้าวิ่งรอบๆ หมู่บ้านเสมือนเจ้าบ้านคอยสำรวจตรวจตราความเป็นอยู่ของคนในชุมชนให้อยู่อย่างสงบ ร่มเย็น)

“ศาลเจ้าบ้าน” ตั้งอยู่ในบริเวณป่าหมากล้านต้น ในพื้นที่ใกล้กับศาลเจ้าบ้านนั้น ยังมีสิ่งมหัศจรรย์ทางธรรมชาติที่ยังคงอยู่ให้ลูกหลานได้เห็นคุณค่า นั่นคือ “ต้นไม้ยักษ์” ที่มีขนาดใหญ่ประมาณ 60 คนโอบอายุเกือบ 400-500 ปี อยู่ด้วย ในชุมชนที่นี่จะมีผู้ทำพิธีกรรมติดต่อกับ “เจ้าบ้าน” เรียกว่า “จ้ำ” และ “จ่า” เป็นผู้ช่วย จะทำการเสี่ยงทายกับเจ้าบ้านว่าปีนี้จะให้ชาวบ้านนำอะไรมาเลี้ยง

ปกติถ้าเป็นปีที่มีเดือนแปดสองหน ชาวบ้านจะต้องนำ “หมู” มาเลี้ยงเจ้าบ้าน แต่ถ้าไม่ใช่ก็จะใช้ “ไก่” เลี้ยงเจ้าบ้านแทน และจะกำหนดวันเลี้ยงปิดบ้านว่าเป็นเมื่อไร เมื่อได้ก็จะแจ้งให้คนในชุมชนได้รู้ถึงวันเลี้ยงปิดบ้าน ในอดีตถนนทุกเส้นทางเข้าหมู่บ้านจะหาสิ่งของมาปิดกั้นหมดไม่ให้คนในออกและคนนอกเข้า จะมีสัญลักษณ์การปิดกั้นถนนคือ “ตาแหลว” กั้นปิดไว้ เพื่อเป็นตาเฝ้ามองคนเข้าคนออก และใครเห็นจะต้องเหลียวหลังมาดู ถ้าใครฝ่าฝืนจะถูกปรับเป็นเหล้าและอาหาร

อำเภอบ้านไร่เป็นพื้นที่ฝั่งตะวันตกที่ติดกับผืนป่าขนาดใหญ่มรดกโลกห้วยขาแข้ง ถือเป็นอำเภอที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของจังหวัดอุทัยธานี ในดินแดนแห่งนี้ถ้าเจาะลึกลงไปที่ตำบลบ้านไร่พื้นที่เดียว เราจะเห็นความหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์ ที่ยังดำรงชีวิตอยู่ร่วมกันอย่างผาสุก

เช่น ลาวครั่ง ลาวเวียง ขมุ กะเหรี่ยง อีสาน ละว้า และไทย ซึ่งกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีมากที่สุดของที่นี่ส่วนใหญ่จะเป็น “ลาวครั่ง” เพราะถูกอพยพกวาดต้อนมาหลายร้อยปีครั้งต้นรัตนโกสินทร์ เมื่อสิ้นสุดสงครามก็ไม่ย้ายกลับรากเหง้าเดิม