ในปัจจุบันนี้เชื่อว่าทุก ๆ คนคงเคยได้ยินเรื่อง NK cell ภูมิคุ้มกันชนิดหนึ่งที่เป็นหน่วยลาดตระเวนหรือนักฆ่าธรรมชาติที่คอยกำจัดเซลล์ที่ติดเชื้อไวรัสหรือเซลล์ที่กลายเป็นมะเร็ง ในร่างกายของคนเรามี NK cells อยู่ที่ประมาณ 2000-5000 ล้านเซลล์ และมีในเลือดอยู่ประมาณ 5%ของเม็ดเลือดขาวชนิด lymphocyte และมีโอกาสลดลงได้จากความอ่อนแอของร่างกายที่เพิ่มขึ้น โดยมักเกิดจากอายุที่เพิ่มขึ้น  จากการศึกษาพบว่า NK Cell จะมีการทำงานได้สูงสุดในช่วงอายุ 20 ปี หลังจากนั้นจะค่อยๆทำงานลดลงเมื่ออายุมากขึ้น ซึ่งสัมพันธ์กับการเกิดโรคมะเร็งเพิ่มได้มากขึ้นด้วย ประกอบกับไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตประจำวัน เช่น ความเครียดสูง ขาดวิตามินสำคัญ กินโปนตีนน้อย พักผ่อนน้อย ดื่มหนัก สูบบุหรี่บ่อย เป็นต้น ผู้ที่มีการติดเชื้อบ่อย เช่น เริม งูสวัด โรคตับอักเสบ หรือเป็นหวัดบ่อยกว่าแต่ก่อน อาจเป็นสัญญาณของภูมิคุ้มกันตกหรือ การทำงานของ NK cell ต่ำ

ในปัจจุบันมีเทคโนโลยีที่ก้าวไกล ที่สามารถให้บริการตรวจเลือดเพื่อตรวจสอบระดับการทำงานของ NK cell ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญที่บ่งชี้ถึงสภาวะภูมิคุ้มกันโรค วิธีการนี้เราทดสอบโดยใช้เลือดเพียง 1 ml ตัวอย่างของเลือดจะถูกส่งไปยังห้องปฏิบัติการ เพื่อดูว่าNK cell ทำงานได้ดีเพียงใดเมื่อเจอกับสิ่งแปลกปลอม การทดสอบนี้ใช้เวลาเพียงแค่ 72ชั่วโมง ผลลัพธ์ที่ได้จะช่วยแพทย์ประเมินความเสี่ยงของคุณต่อการเกิดโรคและมะเร็ง

หากร่างกายมี NK cell ต่ำทำอย่างไร?

1)การเพิ่มปริมาณ NK cells ด้วยตนเอง(วิธีนี้อาจเห็นผลไม่ชัดเจน ทั้งนี้ก็ขึ้นกับการตอบสนองของร่างกายของแต่ละบุคคล)

2)ใช้เทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงเพิ่มจำนวนในห้องปฏิบัติการ

Highly active NK cell therapy  ซึ่งจะช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันของคุณให้อยู่ในระดับที่ดีขึ้น ซึ่งเป็นวิธีการที่สมบูรณ์แบบในการฟื้นฟูระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอลงเนื่องจากความเจ็บป่วย อายุที่เพิ่มมากขึ้น หรือความเครียด

โดยล่าสุดจากงานวิจัย Osaki Method ถูกคิดค้นโดย Junichi Masuyama, M.D., Ph.D. แพทย์ผู้เชี่ยวชาญและมีประสบการณ์ด้านเซลล์ภูมิคุ้มกันร่วมกับ ทีมงานจาก NEW CITY Osaki clinic ที่เมืองโตเกียวประเทศญี่ปุ่นที่ได้ตีพิมพ์ Cytotherapy Journal,2016  จึงได้ถ่ายทอดความรู้ที่คิดค้นและพัฒนามาจากประเทศญี่ปุ่น เป็นลิขสิทธิ์เฉพาะ [ OSAKI Method® ] เป็นวิธีที่ได้พิสูจน์ถึงประสิทธิภาพที่โดดเด่นในการเพิ่มจำนวน Natural killer cells (เซลล์เพชรฆาต) และเพิ่มศักยภาพในการหลั่งสารสำคัญต่างๆจากเลือด  20 ml  หลังจากน้ำไปเพาะเลี้ยงที่ 14 วันกับที่18 วัน ผลพบว่านอกจากจะเพิ่มจำนวน NK cell ที่มีศักยภาพสูงแล้วยังสามารถนำไปใช้ในคนไข้ที่เป็นมะเร็งได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย

จากงานวิจัย พบว่ามีการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติของการกระตุ้นโดยเฉพาะการเพิ่มขึ้นของตัวรับส่งสัญญาณกระตุ้น NKG2D เพื่อประสิทธิภาพในการค้นหาเซลล์มะเร็งและการบุกรุกของไวรัส

สำหรับในรูป A พบว่าในภาวะที่NK cellsผ่านกระบวนการพิเศษ (Expanded NKcells) แทนด้วย X (แทนสัญลักษณ์วงกลมบนกราฟตามภาพ)  จะมีความสามารถในการหลั่งสารที่มีความเป็นพิษต่อเซลล์ มากกว่าใน ภาวะที่NK cell ไม่ผ่านกระบวนการพิเศษ (Resting NK cells) แทนด้วย Y (แทนสัญลักษณ์สี่เหลี่ยมบนกราฟตามภาพ) ในขณะเดียวกันจากรูป B เมื่อนำมาเปรียบเทียบผลกระทบในกลุ่ม pancreatic carcinoma cells  จึงได้พบว่า ในภาวะที่NK cellsผ่านกระบวนการพิเศษ (Expanded NKcells) แทนด้วย X (แทนสัญลักษณ์วงกลมบนกราฟตามภาพ) จะลดการแพร่กระจายตัวหรือการแบ่งตัว หรือเปรียบเสมือนการมีความสามารถในการหลั่งสารที่มีความเป็นพิษต่อเซลล์ junket lymphoid cells แทนด้วย Y (แทนสัญลักษณ์สี่เหลี่ยมบนกราฟตามภาพ) (ซึ่งถูกใช้เป็น ตัวแปรควบคุมเชิงลบ)

ต่อมาสำหรับเรื่อง Clinical-scale NK Expansion เราพบว่า ความสามารถของวิธีการเพิ่มจำนวน Nk cell ตามหลักการนี้สามารถเพิ่มจำนวนได้สูงถึง 1500 เท่าจากเลือดที่เก็บเริ่มต้นเพียงแค่ 20 ml โดย Nk cell จะเริ่มแบ่งเพิ่มจำนวนได้ดีตั้งแต่ในวันที่ 7 และต่อไปจนถึงวันที่ 20 ดังกราฟที่แสดงไว้ข้างต้น

จากการทดลองจึงสรุปได้ว่า ในระยะเวลา14 วัน ปริมาณ NK cell ที่เพาะจากเลือดเพียงแค่ 20 ml แสดงให้เห็นว่ามีความสามารถในการหลั่งสารที่มีความเป็นพิษต่อเซลล์ทั้งในหลอดทดลองและในสิ่งมีชีวิต ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพที่สูงขึ้นในการทำลายเซลล์มะเร็ง

โดยสรุปเทคนิคนี้ ทำให้สามารถเพิ่มจำนวน NK Cell ได้เป็นจำนวนมากกว่าปกติ หรือสามารถใช้เลือดเพียง 50 cc ของผู้ป่วยเอง เพื่อเพิ่มจำนวน Activated NK Cells ได้ถึงระดับหมื่นล้านเซลล์

นอกจากนี้ใน Okaki Method ยังได้รายงานตัวอย่างการรักษาผู้ป่วยมะเร็งตับอ่อนส่วนปลายระยะลุมลาม อายุ 56 ปี พบว่าหลังจากที่คนไข้รักษาด้วย NK cell ค่ามะเร็ง CEA,CA19-9 ลดลงอย่างรวดเร็ว และจำนวนของ NK cell,NKG2D+Tcells และการทำงานของNK cells เพิ่มขึ้นสูงมาก ดังรูปข้างต้น

Osaki Method เป็นวิธีการที่ปลอดภัยและมีการใช้จริงในผู้ป่วยมะเร็งในประเทศญี่ปุ่นจำนวนมาก เป็นเทคนิคในการทดสอบสมรรถภาพของ NK Cells ที่ได้มาตรฐานระดับโลก

แต่สำหรับในประเทศไทย มีเพียงห้องปฏิบัติการคุณภาพของทาง MEDEZE NK เท่านั้น ที่ได้รับสิทธิในการนำเทคนิคนี้มาใช้ในการเพิ่มปริมาณ NK cell ภายใต้การบริหารงานของ MEDEZE GROUP นอกจากนี้ยังพบว่า ทาง MEDEZE เป็น partner กับ Dr. Junichi Masuyama , M.D., Ph.D. แพทย์ประจำ New City Osaki Clinic , Japan และเป็นผู้คิดค้นเทคนิค “Highly Active NK Cell Therapy” และมีประสบการณ์ตรงในการรักษาผู้ป่วยมะเร็งอีกด้วย

Reference

1.Jun-ichi Masuyama et al.Ex vivo expansion of natural killer cells from human peripheral blood mononuclear cells co-stimulated with anti-CD3 and anti-CD52 monoclonal antibodies.[online]( 2016)

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26549384/

2.Alex M Abel et al.Natural Killer Cells: Development, Maturation, and Clinical Utilization.[online](2019) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30150991/

[Advertorial]