ทำอย่างไร หากเราเป็นหนึ่งในคนที่ไม่เคยพอใจในตัวเองเลย ส่งผลต่อสุขภาพของเรามากน้อยแค่ไหน
ผศ. พญ.ทานตะวัน อวิรุทธ์วรกุล ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ระบุว่า การรู้สึกไม่ค่อยดีกับตนเอง ไม่ชอบตนเอง ไม่ค่อยภูมิใจในตนเอง ขาดความเชื่อมั่น ความศรัทธา ไม่เห็นคุณค่าหรือเคารพตนเองเลย นับเป็นลักษณะของผู้ที่มีภาวะ “ความพึงพอใจในตนเองต่ำ” ซึ่งจะสามารถแสดงออกได้หลายรูปแบบ
ความรู้สึก “ไม่พอใจในตัวเอง” และผลกระทบต่อสุขภาพ
ผู้ที่ไม่พอใจในตัวเอง หรือมีความพึงพอใจในตัวเองต่ำ (low self-esteem) อาจส่งผลให้
- มีปัญหาในความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง เก็บความรู้สึกแย่ๆ ของตัวเองเอาไว้ จนอาจมีปัญหาร้ายแรงตามมาในภายหลัง
- เก็บตัว หลีกเลี่ยงการมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น
- ไม่ชอบตัวเอง ดูถูกตัวเอง สุขภาพจิตย่ำแย่
- กลัวการเริ่มต้นใหม่ ขาดความสามารถในการเริ่มอะไรใหม่ๆ
- ไม่กล้าตัดสินใจ กลัวพลาด
- อดดันตัวเองและคนรอบข้างให้มีความสมบูรณ์แบบอยู่ตลอดเวลา
- เสี่ยงมีพฤติกรรมที่ทำร้ายตัวเอง เช่น ติดยาเสพติด ติดแอลกอฮอล์ มีความผิดปกติในการรับประทานอาหาร บางรายอาจคิดทำร้ายตัวเองได้
เช็ก 10 ข้อ คุณเป็นคน “ไม่พอใจในตัวเอง” หรือเปล่า?
- อ่อนไหวกับคำพูด และคำวิจารณ์ของคนอื่นมากเกินไป ทนไม่ได้กับคำติ และวิจารณ์ในแง่ลบ จนแสดงอารมณ์โกรธ เสียใจ อาละวาดอย่างชัดเจน
- เซนซิทีฟมาก จิตตกง่าย เสียใจง่ายกับเรื่องเล็กๆ น้อยๆ
- กลัวการเข้าสังคม มองโลกในแง่ร้าย กลัวการถูกปฏิเสธจนไม่กล้าคุย หรือเข้าหาใคร หรืออาจะเป็นไปในทางตรงกันข้าม คือตั้งตัวเป็นศัตรูกับคนอื่น
- เรียกร้องความสนใจจากคนอื่นอยู่ตลอดเวลา เช็กเรตติ้ง/ความนิยมของตัวเองอยู่ตลอด
- วิตกกังวล และกระวนกระวายใจง่าย ขากความเชื่อมั่นใจตัวเอง
- ย้ำคิดย้ำทำมากเกินไป เพราะไม่มั่นใจ กลัวทำผิดพลาด
- ไม่กล้าลงมือ หรือจัดการทำอะไรด้วยตัวเองคนเดียว เพราะกลัวทำพลาด
- ชอบวางอำนาจ สั่งให้คนอื่นทำงานให้ เพื่อเพิ่มความรู้สึกที่สามารถข่มคนอื่น มีอำนาจเหนือคนอื่นเอาไว้
- พยายามหาข้อแก้ตัว หรือหาเหตุผลเข้าข้างตัวเอง เพื่อไม่ให้คนอื่นเห็นข้อบกพร่องของตัวเอง
- ไม่กล้าปฏิเสธคนอื่น เอาใจคนอื่นมากเกินไปจนลืมดูความรู้สึกของตัวเอง เพราะกลัวคนอื่นไม่รัก หรือไม่สามารถเข้าสังคมกับคนอื่นๆ ได้
หากเป็นคนไม่พอใจในตัวเอง ควรทำอย่างไร?
การเพิ่มความมั่นใจให้กับตัวเองไม่ใช่เรื่องยาก มีคำแนะนำให้ลองทำตามง่ายๆ ดังนี้
- คิดกับตัวเองในแง่บวกมาขึ้น ไม่ดูถูกตัวเองจนเกินไป เมื่อทำพลาดอย่าโทษตัวเองมากเกินไป เสียใจแล้วตัดใจให้จบ เพื่อเริ่มต้นใหม่อีกครั้ง
- มองหาข้อดี/จุดแข็งของตัวเอง หากคิดไม่ออกจริงๆ ให้ลองถามคนรอบข้าง
- กล้าปฏิเสธคนอื่นบ้าง โดยเฉพาะในสิ่งที่ไม่ต้องการ เรื่องที่ไม่อยากพูด ไม่อยากทำจริงๆ
- เพิ่มความสุขให้ตัวเอง ด้วยการมองหาสิ่งชอบ และหาเวลาทำสิ่งนั้นๆ
- พูดคุยกับคนอื่นอย่างเป็นมิตร หากคนรอบข้างของเรามีความสุขกับเราอย่างใจจริง เราก็จะมีความสุขไปด้วยได้
- ตั้งเป้าหมายใหม่ที่สามารถทำได้จริง เริ่มจากเรื่องเล็กๆ น้อยๆ จนค่อยขยับไปเรื่องใหญ่มากขึ้น เมื่อไรก็ตามที่ทำได้ถึงจุดที่ตั้งไว้ ก็ให้รางวัลกับตัวเอง
- ให้อภัยคนอื่น เมื่อคนอื่นทำให้เราโกรธ ไม่พอใจ
- ไม่เปรียบเทียบตัวเองกับผู้อื่น เพราะอาจทำให้เราเครียด และวิตกกังวลมากเกินไป และชีวิตของแต่ละคนแตกต่างกัน
- ดูแลสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- จัดระเบียบ และทำความสะอาดร่างกายตัวเอง รวมถึงข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ ในบ้านให้สะอาดเรียบร้อย และปลอดโปร่งสบายตาให้ได้มากที่สุด
หากยังไม่สามารถทำให้รู้สึกดี หรือภูมิใจในตัวเองได้เพิ่มขึ้นเลย ควรปรึกษาแพทย์เพื่อเข้ารับการวินิจฉัย และเข้ารับการรักษาอย่างถูกวิธีต่อไป
