หมอเตือน “นอนชดเชย” ในวันหยุดอย่างไร ไม่ให้เสี่ยงโรคร้าย หรือเสียชีวิตก่อนวัยอันควร หลายคนเข้าใจผิดมาตลอด! 

คนยุคใหม่มักใช้ชีวิตวุ่นวายยุ่งอยู่กับการทำงาน ออกจากบ้านแต่เช้าและกลับถึงบ้านมืดค่ำในวันจันทร์-ศุกร์ กว่าจะได้นอนหลับเต็มอิ่มก็ต้องรอช่วยวันหยุดสุดสัปดาห์ นอกจากนี้ยังมีคนจำนวนมากที่ติดนิสัย “นอนหลับชดเชย” ในช่วงวันหยุด ไม่ยอมลุกออกจากเตียงจนกว่าจะเที่ยงหรือบ่าย

Dr.Ooi Hean แพทย์ชาวไต้หวัน อ้างเนื้อหาที่ตีพิมพ์ในวารสารสุขภาพเมื่อปี 2018 ชี้ให้เห็นว่าการนอนหลับพักผ่อนในช่วงวันหยุดมากๆ สามารถชดเชยความเสี่ยงด้านสุขภาพบางประการที่เกี่ยวข้องกับการอดนอนเนื่องจากการทำงานได้ รวมถึงการคุกคามของการเสียชีวิตกะทันหันก่อนวัยอันควร และบทควาที่ตีพิมพ์ในมปี 2019 การศึกษาใน “ชีววิทยา” พบว่าการนอนหลับในช่วงวันหยุดสามารถปรับปรุงการทำงานของการรับรู้ รวมถึงความสนใจ ความจำ และการตัดสินใจ สามารถลดระดับความเครียดและความวิตกกังวลได้

อย่างไรก็ตาม คุณหมอยังเน้นย้ำว่าการนอนดึกตื่นสายในวันหยุด อาจมีประโยชน์ต่อร่างกายบ้างก็จริง แต่ไม่สามารถชดเชยผลกระทบของการอดนอนในวันธรรมดาได้อย่างสมบูรณ์ โดยอ้างถึงผลการศึกษาของอเมริกา ที่ชี้ให้เห็นว่าการนอนหลับในช่วงวันหยุดนั้น ไม่เพียงพอที่จะชดเชยการสูญเสียการนอนหลับในระหว่างสัปดาห์ แต่อาจทำให้ความไวต่ออินซูลินลดลง การรับประทานอาหารว่างเพิ่มขึ้นหลังมื้ออาหาร และส่งผลด้านลบต่อการเผาผลาญ นักวิจัยยังชี้ให้เห็นว่าการนอนหลับชดเชยในช่วงวันหยุด ยังรบกวนนาฬิกาชีวภาพและทำให้เกิดโยโย่ได้

การศึกษาของทางฝั่งยุโรป ติดตามพฤติกรรมการนอนหลับและการเสียชีวิตของผู้ตอบแบบสอบถาม 43,880 ราย เป็นเวลา 13 ปี และพบว่าผู้ที่นอนหลับน้อยกว่า 5 ชั่วโมงต่อวัน และนอนหลับมากกว่าเดิม 1 ชั่วโมงในวันหยุด มีอัตราการเสียชีวิตสูงกว่าผู้ที่นอนหลับเป็นเวลา 7 ชั่วโมงเป็นประจำ ถึง 1.52 เท่า นักวิจัยเชื่อว่าการนอนหลับชดเชยอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจและโรคเรื้อรังอื่นๆ วนลูปมาส่งผลต่อคุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดี

โดยคุณหมอแนะนำ 4 ข้อ ที่ควรคำนึงถึงเมื่อพยายามจะนอนหลับชดเชยในช่วงวันหยุด

1. อย่านอนหลับเหมือนแก้แค้น

การนอนมากในช่วงสุดสัปดาห์มีประโยชน์ในระยะสั้นเท่านั้น และการพักผ่อนช่วงวันหยุดเพิ่มเติมนั้นไม่เพียงพอที่จะชดเชยการสูญเสียการนอนหลับในระหว่างสัปดาห์ อีกทั้งการพยายามนอนหลับชดเชยอาจเป็นอันตรายต่อร่างกาย ดังนั้นการรักษาตารางการนอนหลับให้คงที่ย่อมเป็นตัวเลือกที่ดีกว่า

2. เพิ่มเวลานอนอย่างเหมาะสม

หากมีเวลานอนไม่เพียงพอในช่วงวันปกติ สามารถเพิ่มเวลานอนในช่วงวันหยุดได้ แต่อย่าตอบโต้ด้วยการพยายามจะนอนชดเชยมากเกินไปนัก แค่เพิ่มเวลานอนให้เหมาะสมจะดีกว่า

3. รักษาตารางการนอนหลับให้คงที่

รักษาตารางการนอนหลับที่แน่นอนในทุกวัน และพยายามทำให้สม่ำเสมอแม้ในวันหยุด ซึ่งจะช่วยให้ร่างกายรักษาจังหวะทางชีวภาพให้เป็นปกติ และหลีกเลี่ยงผลกระทบต่อคุณภาพการนอนหลับ

4. งีบหลับระหว่างวัน

หากคุณต้องการนอนชดเชย การงีบในระหว่างวันอาจมีประสิทธิภาพมากกว่าการนอนเกินเวลาในช่วงสุดสัปดาห์ โดยเวลาที่ดีที่สุดที่จะงีบหลับคือช่วงครึ่งแรกของช่วงบ่าย อย่างไรก็ดี การงีบหลับได้ผลในระยะสั้นเท่านั้น แต่ถ้าพึ่งพาการงีบหลับมากเกินไป และส่งผลให้นอนหลับไม่เพียงพอในตอนกลางคืน แน่นอนว่าปัญหาการนอนหลับจะยังไม่ได้รับการแก้ไข