การ กินยาเกินขนาด (Drug Overdose) อาจเกิดจากอุบัติเหตุ รวมถึงการทำลงไปโดยเจตนาก็ได้เช่นกัน การกินยาเกินขนาดนั้นคือการบริโภคยามากเกินกว่าที่แพทย์กำหนด ซึ่งเมื่อทานเข้าไปแล้วอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ รวมไปถึงอาจทำให้ถึงขั้นเสียชีวิตก็เป็นได้ ดังนั้นเรื่องของการกินยาเกินขนาด จึงเป็นเรื่องสำคัญต้องศึกษาและทำความเข้าใจให้ถูกต้อง ดังนั้นทาง Hello คุณหมอจึงได้นำความรู้เรื่องนี้มาฝากกัน

กินยาเกินขนาด มีสาเหตุมาจากอะไร?

สาเหตุของการกินยาเกินขนาดนั้นอาจเกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ หรือมาจากการใช้ในทางที่ผิด การกินยาเกินขนาดโดยอุบัติเหตุมักเกิดขึ้นกับเด็กเล็ก ผู้ที่มีอาการบกพร่องทางจิต หรือผู้ที่ต้องทานยาหลายชนิด การกินยาเกินขนาดจะส่งผลให้เมตาบอลิซึมไม่สามารถล้างพิษยาได้อย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดผลข้างเคียงที่ไม่ได้ตั้งใจตามมา ซึ่งผลของแต่ละคนก็จะแตกต่างกันออกไป เนื่องจากการสนองต่อการกินยาเกินขนาดของแต่ละคนไม่เหมือนกันนั่นเอง

การกินยาเกินขนาดในเด็กเล็กอาจเกิดขึ้น โดยความบังเอิญ ความอยากรู้อยากเห็น เด็กที่มีอายุระหว่าง 6 เดือนถึง 3 ปี มักจะมีพฤติกรรมหยิบทุกสิ่งที่พบแล้วใส่เข้าปากของตัวเอง ส่วนในเด็กวัยหัดเดิน มักจะมีนิสัยชอบแบ่งปัน ดังนั้นเมื่อพวกเขาพบยาจึงเป็นไปได้ว่าจะแบ่งยาที่พบให้กับเด็กรอบ ๆ ข้าง จึงอาจทำให้เกิดการกินยาเกินขนาดโดยไม่ได้ตั้งใจขึ้นได้ ส่วนในวัยรุ่นผู้ใหญ่นั้น มีแนวโน้มที่จะใช้ยาเกินขนาด 1 ชนิดหรือมากกว่านั้น เพื่อป้องกันตัวเอง พยายามทำร้ายตัวเอง รวมถึงพยายามฆ่าตัวตาย ดังนั้นผู้ที่ใช้ยาเกินขนาดในกลุ่มนี้ จึงมักจะประสบกับปัญหาสุขภาพจิต ซึ่งอาจจะต้องได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

อาการที่เกิดขึ้นหลัง กินยาเกินขนาด

สำหรับสัญญาณและอาการที่เกิดขึ้นเมื่อกินยาเกินขนาด มีดังนี้

ปัญหาเกี่ยวกับสัญญาณชีพ เช่น อุณหภูมิ อัตราชีพจร อัตราการหายใจ ความดันโลหิต ทั้งหมดสามารถบ่งบอกอาการผิดปกติของร่างกาย รวมถึงอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ง่วงนอน สับสน รวมถึงอาจอาการหนักถึงขั้นโคม่า และอาจเป็นอันตรายได้หากมีการสำลักเกิดขึ้น ผิวสามารถเย็นและขับเหงื่อออกมา หรือร้อนและแห้งก็ได้ เกิดอาการชัก มีอาการเจ็บหน้าอก ซึ่งอาจมีผลมาจากหัวใจหรือปอดเสียหาย หายใจถี่ ปวดท้อง คลื่นไส้และอาเจียน ท้องเสีย อาเจียนเป็นเลือด มีการเคลื่อนไหวของลำไส้ ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต ยาบางชนิดสามารถทำลายอวัยวะเฉพาะส่วนได้ ขั้นตอนการรักษาเมื่อกินยาเกินขนาด

ขั้นตอนการรักษาเมื่อได้รับยาเกินขนาด

ล้างท้องเพื่อกำจัดยาที่ไม่ได้ถูกดูดซับออกจากกระเพาะอาหาร ใช้ถ่านกัมมันต์ (Activated charcoal) ลดปริมาณยาที่ถูกดูดซึมเข้าไปในกระแสเลือด โดยยาที่ถูกถ่านกัมมันต์ดูดซับไว้จะถูกขับออกมาเป็นอุจจาระ ผู้ที่มีอาการรุนแรงจะได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดจากผู้เชี่ยวชาญทางด้านการแพทย์ในแผนกฉุกเฉิน ซึ่งผู้ที่กินยาเกินขนาดอาจจะต้องใส่ท่อช่วยหายใจเอาไว้ เพื่อปกป้องปอด หรือช่วยให้ผู้ที่กินยาเกินขนาดหายใจในระหว่างกระบวนการล้างพิษ บางครั้งอาจจะต้องให้ยาอื่นเพื่อใช้เป็นยาแก้พิษ โดยทั้งหมดจะขึ้นอยู่กับดุลพินิจของแพทย์

สำหรับวิธีป้องกันการกินยาเกินขนาดที่ดีที่สุดก็คือ การที่ผู้ปกครองเก็บยาตามใบสั่งแพทย์ให้ห่างจากเด็กเล็ก เด็กวัยรุ่น และสัตว์เลี้ยง นอกจากนั้นแล้วหากมีภาวะเครียด ซึมเศร้า หรือวิตกกังวล ควรได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด รวมถึงการไปปรึกษาแพทย์เฉพาะทาง และเข้ารับการบำบัดอย่างถูกวิธีจะเป็นการดีที่สุด