หมอมาเตือนเอง 3 ความผิดปกติขณะขับถ่าย สัญญาณเตือนว่าตับกำลังอ่อนแอ จนแทบต้านทานโรคไม่ไหว

สัญญาณผิดปกติขณะขับถ่ายที่หลายคนมักเชื่อมโยงกับโรคกระเพาะหรือไต แต่บางครั้งก็อาจเกี่ยวข้องกับโรคตับ

ดร.หยาง ลี่หัว แพทย์เฉพาะทางด้านตับและท่อน้ำดีจากมณฑลหูเป่ย ประเทศจีน เตือนว่า ตับเป็นอวัยวะที่เกิดโรคได้อย่างเงียบๆ ทำให้ยากต่อการตรวจพบในระยะแรก โดยเฉพาะโรคตับแข็ง

“ตับแข็งเกิดจากการที่ตับได้รับความเสียหายและถูกแทนที่ด้วยพังผืด โรคนี้นำไปสู่ผลลัพธ์ร้ายแรง เช่น ตับวาย เลือดออกในทางเดินอาหาร ท้องมาน ความผิดปกติทางจิต ระบบภูมิคุ้มกันเสื่อม หรืออาจพัฒนาเป็นมะเร็งตับ” เธอกล่าว

เธอยังเสริมว่า โรคตับและตับแข็งสามารถส่งผลให้เกิดความผิดปกติหลายอย่างในขณะขับถ่าย แต่ส่วนใหญ่มักถูกมองข้ามหรือเข้าใจผิดว่าเป็นปัญหาที่กระเพาะอาหารหรือไต โดย 3 ความผิดปกติที่พบบ่อยที่สุด ได้แก่

1. ปัสสาวะสีเข้ม
โดยปกติ ปัสสาวะจะมีสีเหลืองอ่อน แต่หากปัสสาวะมีสีคล้ายน้ำชาเข้มและยังคงเป็นเช่นนี้ต่อเนื่อง อาจเป็นสัญญาณของปัญหาเกี่ยวกับตับ

ดร.หยางอธิบายว่า “เมื่อเซลล์ตับเสียหาย การทำงานของตับลดลง ส่งผลต่อกระบวนการเผาผลาญบิลิรูบิน (bilirubin) เมื่อบิลิรูบินไม่ถูกกำจัดตามปกติ จะเข้าสู่กระแสเลือดและถูกขับออกทางปัสสาวะ ทำให้ปัสสาวะมีสีเข้มขึ้น ผู้ป่วยตับแข็งบางรายอาจสังเกตเห็นว่าปัสสาวะมีสีเข้มขึ้นเรื่อยๆ ตั้งแต่สีเหลืองอ่อนจนเป็นสีเหลืองเข้ม น้ำตาล หรือแม้กระทั่งสีแดง”

2. อุจจาระสีซีด หรือขาวคล้ายดินเหนียว 
โดยปกติ อุจจาระจะมีสีน้ำตาลหรือเหลืองน้ำตาล หากอุจจาระของคุณมีสีขาวคล้ายดินเหนียว ดร.หยางเตือนว่านี่อาจเป็นสัญญาณของการหลั่งน้ำดีที่ผิดปกติ ซึ่งเป็นอาการสำคัญของโรคตับและท่อน้ำดี โดยเฉพาะโรคตับแข็ง

เนื่องจากตับผลิตน้ำดีที่ไหลเข้าสู่ลำไส้ผ่านทางท่อน้ำดี เพื่อช่วยในกระบวนการย่อยและดูดซึมอาหาร หากตับแข็งส่งผลกระทบต่อการทำงานของตับอย่างรุนแรง การหลั่งน้ำดีจะลดลง ทำให้อุจจาระมีสีซีดลงเรื่อยๆ และอาจเปลี่ยนเป็นสีขาวในที่สุด

3. ท้องเสียเรื้อรัง
แม้ว่าท้องเสียมักเกี่ยวข้องกับปัญหากระเพาะอาหารหรือลำไส้ แต่ก็อาจเป็นสัญญาณของโรคตับได้เช่นกัน ในทางคลินิก ท้องเสียบ่อยโดยไม่ทราบสาเหตุ หลังจากตัดปัจจัยเรื่องอาหารออกไป อาจเป็นอาการเริ่มต้นของโรคตับแข็งได้

ดร.หยาง กล่าวว่า “โรคตับแข็งสามารถส่งผลกระทบต่อการทำงานปกติของลำไส้ ทำให้การดูดซึมสารอาหารลดลงและเกิดการเคลื่อนไหวของลำไส้เพิ่มขึ้น จนเกิดท้องเสีย บางคนอาจเข้าใจว่าแค่มีปัญหาทางเดินอาหาร แต่หากท้องเสียเรื้อรังและมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร และท้องอืด ควรระมัดระวังว่าอาจเป็นโรคตับแข็ง ผู้ป่วยบางรายมักประสบปัญหาท้องเสียซ้ำในระยะแรกของโรค โดยอาจเกิดหลายครั้งต่อวันและมีอุจจาระไม่เป็นรูปเป็นร่าง”

อย่างไรก็ตาม เธอยังเตือนว่าอาการเหล่านี้นอกจากจะเป็นสัญญาณของโรคตับแล้ว ยังอาจเตือนถึงโรคอื่นๆ ได้เช่นกัน การไปพบแพทย์เพื่อตรวจสอบสาเหตุและรักษาแต่เนิ่นๆ เป็นสิ่งที่ดีที่สุด