ซอฟต์พาวเวอร์! หมู่บ้านอาชีพแปลกที่เดียวของไทย ที่ จ.นครพนม ทำ “ไส้เดือนตากแห้ง” ส่งไปขายที่จีน โกยเงินปีละ 50 ล้าน
ด้วยสภาพพื้นที่ป่าติดลุ่มน้ำ หลังน้ำลดในช่วงปลายฝนต้นหนาว บวกกับสภาพอากาศเริ่มเย็นลง ถือเป็นช่วงโอกาสทองของชาวบ้านตาล ต.นาหว้า อ.นาหว้า จ.นครพนม หรือที่เรียกกันในชื่อ หมู่บ้านอาชีพปริศนา ตามฤดูกาล สำหรับในช่วงนี้ จะเป็นการสร้างรายได้ จากอาชีพเก็บไส้เดือนมาแปรรูปตากแห้งขาย สร้างรายได้
เนื่องจากธรรมชาติ หลังน้ำลด ไส้เดือน จะมีการอพยพเคลื่อนย้าย ไปอาศัยในที่ชุ่มชื้น โดยอาศัยในช่วงหมอกลงยามเช้า และช่วงกลางคืน เพื่อหาที่อยู่ใหม่ ทำให้ ชาวบ้านอาชีพแปลก เดินป่าเก็บไส้เดือนในช่วงเช้า บางกลุ่มจะใช้ไฟส่องหาเก็บในเวลากลางคืน
สอบถามชาวบ้านอาชีพปริศนา ระบุว่า หลังเก็บไส้เดือนดิน มีทั้งไส้เดือน ที่ชาวบ้านเรียกว่า ไส้เดือนแดง กับไส้เดือนดำ แล้วแต่สภาพพื้นดิน ที่อาศัยอยู่ ส่วนใหญ่สภาพดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ใกล้แหล่งน้ำจะเป็นไส้เดือนดำ ตัวใหญ่
ช่วงอากาศเย็น สามารถเก็บได้ วันละ 10 – 20 กิโลกรัม นำไปขายตัวสด ราคากิโลกรัมละ 30 – 40 บาท แล้วแต่ขนาด และพ่อค้ารับซื้อ แต่บางกลุ่มจะทำหน้าที่รับซื้อไปแปรรูป ตากแห้งขาย ในราคากิโลกรัมละ 500 – 600 บาท
จากข้อมูลพบว่าแต่ละปี พื้นที่ ต.นาหว้า อ.นาหว้า จ.นครพนม ส่งออกไส้เดือน ปลายทางไปจีน เชื่อว่าทำยาชูกำลัง ปีละไม่ต่ำกว่า 100 ตัน สร้างรายได้ปีละไม่ต่ำกว่า 50 ล้านบาท ส่วนชาวบ้านบางรายมีรายได้ นับ 1,000 บาท ต่อวัน บางรายมีรายได้ตกเดือนละ 10,000 – 20,000 บาท
สำหรับขั้นตอนการแปรรูป หลังชาวบ้านเก็บตัวสดมาขาย จะมีการทำความสะอาดด้วยน้ำเปล่า เพื่อนำไปแปรรูปชำแหละ ผ่าท้องเอาดินออก เดิมจะใช้วิธีภูมิปัญญาชาวบ้าน ใช้เหล็กแหลม เสียบชำแหละ ด้วยความชำนาญ
ปัจจุบันมีพ่อค้าหัวใส ทำเครื่องชำแหละผ่าไส้เดือนมาขาย เครื่องละประมาณ 20,000 บาท ทำให้เกิดความสะดวก ถึงแม้จะสามารถหย่อนลงไปชำแหละได้ครั้งละตัว แต่สามารถแปรรูปได้เร็วขึ้นกว่าวิธีแบบภูมิปัญญาชาวบ้าน ปัจจุบันสามารถชำแหละแปรรูป ได้ถึงวันละ 30 – 50 กิโลกรัม
หลังแปรรูปจะทำความสะอาดด้วย น้ำเปล่า รวมถึงแช่เปลือกไม้สมุนไพร หรือสารส้ม เพื่อล้างเมือก และล้างตัวไส้เดือนจนสะอาด ก่อนที่จะนำไปแผ่บนตะแกรงตาก มีทั้งตากแดด ประมาณ 1-2 วัน บางรายทำตู้อบด้วยการก่อไฟลมควัน แล้วแต่ความสะดวก
ก่อนที่จะนำไปชั่งน้ำหนักขาย กิโลกรัมละ 500 – 600 บาท โดยมีพ่อค้าคนกลางมารับซื้อส่งออกขายไปจีน ถือเป็นอาชีพแปลกที่สร้างรายได้มายาวนานกว่า 30 ปี ปัจจุบันมีการรับซื้อจากต่างจังหวัดทั่วประเทศ เข้ามาแปรรูป อีกด้วย เพราะในพื้นที่ไส้เดือนหายาก
นอกจากนี้ พื้นที่ ต.นาหว้า อ.นาหว้า จ.นครพนม ยังเป็นหมู่บ้านปริศนา ที่สร้างรายได้จากอาชีพแปลกหมุนเวียนตามฤดูกาลตลอดปี คือฤดูหนาว จะเก็บไส้เดือนแปรรูปขาย ฤดูร้อนจะจับตุ๊กแกแปรรูปขาย และช่วงฤดูฝน จะจับปลิงแปรรูปขาย สร้างรายได้หมุนเวียนปีละนับ 100 – 200 ล้านบาท สร้างงาน สร้างรายได้ ครบวงจร ไม่ต้องไปทำงานต่างถิ่น และเป็นรายได้หลักนอกจากทำการเกษตร