หนุ่มไขมันพอกตับ คิดว่าไม่ร้ายแรงใครๆ ก็เป็น ไม่คิดว่าผ่านไป 15 ปี ชีวิตจะเลวร้ายขั้นสุด หมอเตือนเครื่องดื่มทำร้ายตับไม่แพ้เหล้า

เฉียน เจิ้งหง ศัลยแพทย์ระบบทางเดินอาหาร ตับและท่อน้ำดี ได้เล่าเคสผู้ป่วยไขมันพอกตับที่สุดท้ายรุนแรงถึงกับต้องเปลี่ยนตับ!

คุณหมอเล่าว่า บ่อยครั้งที่ถูกถามว่า “ใช้เวลานานแค่ไหนที่ไขมันพอกตับจะกลายเป็นตับแข็ง?” หมอจะตอบว่า “ประมาณ 20 ถึง 30 ปี” แต่ตอนนี้ต้องเปลี่ยนคำตอบแล้ว และบอกว่า “เร็วที่สุดคือ 14 ปี!”

เมื่อเร็ว ๆ นี้ หมอเฉียน ได้พบกับผู้ป่วยชายวัย 48 ปี ซึ่งเคยรักษาเมื่อ 15 ปีก่อน ตอนนั้นเขาอายุ 33 ปี สูง 163 ซม. หนัก 95 กก. มีค่าตับสูง (AST 118, ALT 209, rGT 352) มีภาวะไขมันพอกตับระดับปานกลาง ไม่มีไวรัสตับอักเสบบี/ซี ไม่ดื่มสุราและไม่สูบบุหรี่ และได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคไขมันพอกตับอักเสบที่ไม่เกี่ยวกับแอลกอฮอล์ (Non-alcoholic Steatohepatitis)

ในภาวะไขมันพอกตับอักเสบเรื้อรังแบบนี้ การเกิดพังผืดในตับจะรุนแรงขึ้นทุก 7.7 ปีโดยเฉลี่ย และอาจนำไปสู่โรคตับแข็งในเวลาประมาณ 30 ปี นอกจากนี้ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากโรคเบาหวานและโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ถึง 2.5 เท่า ในช่วงเวลานี้ควรลดน้ำหนักอย่างจริงจังเพื่อลดไขมันในตับและหลีกเลี่ยงการทำให้โรคตับรุนแรงขึ้น

น่าเสียดายที่ผู้ป่วยได้รับการรักษาเพียง 1 ปีและไม่ได้กลับมาติดตามอาการ จนกระทั่งเมื่อปีที่ผ่านมา เขากลับมาพบแพทย์อีกครั้งเพราะอาเจียนเป็นเลือด และต้องเข้ารับการรักษาในห้องฉุกเฉิน การตรวจพบว่ามีโรคตับแข็งขั้นรุนแรงร่วมกับการมีเลือดออกจากหลอดอาหารและมีน้ำในช่องท้องจำนวนมาก หมอเฉียนเปรียบเทียบภาพถ่ายจากการสแกนคอมพิวเตอร์และอัลตราซาวน์ในช่องท้องกับฟิล์มเก่าเมื่อ 14 ปีก่อน พบว่าขนาดของตับหดลง 30% และปริมาตรของตับเหลือเพียง 1/3 ของขนาดเดิม เมื่อเกิดโรคตับแข็งแล้ว ความดันในเส้นเลือดดำของตับจะสูงขึ้น ทำให้เลือดในช่องท้องไม่สามารถไหลกลับไปยังตับได้ ซึ่งจะทำให้เกิดน้ำในช่องท้องและหลอดเลือดโป่งพองในหลอดอาหารมากขึ้น ขั้นตอนการรักษาในระยะนี้มีเพียงการเปลี่ยนตับเท่านั้น

ในช่วงปีที่ผ่านมา ผู้ป่วยต้องไปโรงพยาบาลเพื่อระบายน้ำในช่องท้องทุก 1-2 สัปดาห์เพื่อบรรเทาอาการท้องอืด โดยเฉลี่ยแล้วจะระบายออกประมาณ 5,000 มิลลิลิตรในแต่ละครั้ง รวมแล้วประมาณ 200 ลิตร เป็นสิ่งที่น่าสงสารมาก จนกระทั่งเมื่อเร็ว ๆ นี้เกิดปาฏิหาริย์ขึ้น เมื่อชายหนุ่มคนหนึ่งประสบอุบัติเหตุร้ายแรงและครอบครัวของเขายินดีบริจาคตับ ผู้ป่วยรายนี้โชคดีพอที่จะรอดชีวิตด้วยการปลูกถ่ายตับ

หมอถามคนไข้ว่า “ทำไมคุณไม่ลดน้ำหนักในช่วงหลายปีที่ผ่านมา?” เขาถอนหายใจและตอบว่า “ผมคิดว่า ทุกคนก็มีไขมันพอกตับกัน ผมไม่น่าจะอ่อนแอขนาดนี้…” หมอจึงถามต่อว่า “แล้ว…คุณไม่ได้หลีกเลี่ยงการกินอะไรเลยเหรอ?” เขาตอบว่า “ใช่…ผมกินทั้งของหวานและของทอด ผมน้ำหนักขึ้นเกิน 100 กิโลกรัมมากที่สุด ผมชอบดื่มเครื่องดื่มหวาน ๆ อย่าง น้ำผลไม้ น้ำอัดลม และชานมไข่มุก ผมไม่เคยดื่มน้ำเปล่าเลย…”

เขาอาจไม่คาดคิดว่าการดื่มเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลจะทำให้พังผืดในตับพัฒนาเร็วขึ้น นำไปสู่โรคตับแข็งก่อนกำหนด และทำลายตับไม่ต่างจากการดื่มแอลกอฮอล์ ในความเป็นจริง โรคตับแข็งไม่ได้ไม่มีอาการโดยสิ้นเชิง ตัวอย่างเช่น การที่ท้องบวมและมีน้ำในช่องท้องเป็นอาการของโรคตับแข็ง แต่ผู้ป่วยคิดว่าเป็นเพราะเขาอ้วนเกินไปและไม่ได้ใส่ใจ จนกระทั่งขาของเขาบวม หายใจลำบากเมื่อเดิน หรือแม้แต่อาเจียนเป็นเลือด นั่นเป็นการแสดงว่าตับแข็งเริ่มรุนแรงแล้ว หากเขากลับมาติดตามอาการเร็วกว่านี้ ปัญหาเหล่านี้อาจถูกค้นพบและรักษาได้ทันท่วงที โชคดีที่เทคโนโลยีการปลูกถ่ายตับของไต้หวันอยู่ในระดับโลก และผู้ป่วยก็ฟื้นตัวอย่างรวดเร็วหลังการปลูกถ่ายตับ หมอเชื่อว่าเขาจะดูแลตับใหม่ของเขาอย่างดีในอนาคต

ข้อสรุปก็คือ ไขมันพอกตับอาจเป็นปัญหาเล็กหรือใหญ่ก็ได้ รายงานการตรวจสุขภาพที่ขึ้นเป็นสีแดงถือเป็นสัญญาณเตือน อย่าละเลยและควรลดน้ำหนักและปกป้องตับของคุณอย่างจริงจัง! เพราะมันอาจเสื่อมสภาพเร็วกว่าที่คิด