ลองถามตัวเองดูว่า หลายๆ ครั้งที่คุณพูดกับคนอื่นว่า “ไม่เป็นไร” จริงๆ แล้วคุณ “ไม่เป็นไร” จริงหรือเปล่า หรือว่าจริงๆ แล้วคุณพูดเพื่อความสบายใจของคนอื่นกันแน่
หมอปันเฌอ จากสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย พูดถึงความหมายลึกๆ ของคำว่า “ไม่เป็นไร” และวิธีให้กำลังใจคนที่บอกว่าไม่เป็นไร ทั้งที่ลึกๆ ก็ยังเป็นอยู่ มาฝากกัน
“ไม่เป็นไร”
ไม่เป็นไร เป็นคำตอบที่ได้ยินกันแทบทุกวันในบทสนทนาทั่วไป
มีความหมายหลายอย่าง ตั้งแต่
“สบายดี ไม่เป็นอะไรเลย”
“เป็นแล้วหายแล้ว”
หรือ ใจกำลังติดเชื้อ บาดทะยัก เจ็บสาหัส ปางตาย แต่ก็ยังต้อง ฝืนทน ไม่ให้ใครรู้
ไม่เป็นไร เป็นเหมือนการพรางตัวจากความเสียใจที่ซ่อนอยู่ลึกๆ
มันก็เหมือนการแกล้งทำอะไรบางอย่าง เช่น แกล้งโง่ทั้งๆที่รู้เรื่องทุกอย่าง แกล้งหัวเราะ ทั้งที่ใจอยากจะร้องไห้เสียเต็มทน
กลไก ทางจิต ของคนเรา มีไว้เพื่อปกป้องตัวเอง จากการสูญเสียอัตลักษณ์ ความสมบูรณ์ของตัวเอง ก็เหมือนแผลที่ถูกน้ำร้อนลวก จนผิวหนังชั้นนอกแยกตัวออกจากเนื้อเยื่อข้างใต้ ต้องอุ้มน้ำไว้ เพื่อพยายามจะดำรงความเป็นผิวอยู่ทั้งๆ ที่ใกล้ปริแตกเต็มทน
เราไม่ได้พูดคำนี้ เพราะเย่อหยิ่ง กลัวเสียหน้า แต่เป็นเพราะการพูดถึงเรื่องราวที่เจ็บช้ำ ในบางสถานการณ์มันไม่เป็นใจ ถ้าพูดแล้วมันจะเหมือนน้ำในเขื่อนที่แตกล้นทะลัก ถล่มทลาย ต้องใช้เวลานาน กว่าที่ความสงบจะมาเยือน การไม่พูดจึงอาจจะดีกว่าตรงที่อาจจะประคองตัวให้ครบยก แบบนักมวยกำลังจะถูกน็อค เพื่อจะได้มีเวลาพัก ให้น้ำ คืนสติ
ถ้าเราเจอเพื่อน ญาติ หรือคนที่คุณรัก ที่กำลังอยู่ในสถานการณ์แบบนี้
ดีที่สุดในเวลานั้น คือ ความเห็นใจโดยไม่ต้องไปซักไซ้ไล่เลียงหาเหตุผล เพราะมันไม่ใช่เวลาค้นหาความจริง
สิ่งที่คนเหล่านั้นต้องการ คือ ความเข้าใจ
สัมผัสเล็กน้อย ที่มือ แขน บ่า ไหล่ และหากใกล้ชิดสนิทสนมกัน การกอดแน่นๆ สักพัก โดยไม่ต้องพูดอะไร น่าจะมีส่วนช่วยประคับประคอง และประโลมใจที่กำลังจะแตกสลาย ได้เป็นอย่างดี
สัมผัสที่ได้จากคนที่เข้าใจ จะช่วยสมานบาดแผลที่ซ่อนไว้ ไม่ให้แตกปริเพิ่ม และเป็นพลังให้เขาพลิกฟื้นกลับมาได้อีกครั้งหนึ่ง
