นักวิชาการ เตือน ‘ทุเรียนไทย’ อาจพังส่งออกเสียหาย 4 หมื่นล้านต่อปี หากความสัมพันธ์ไทย-จีนมีปัญหา ไม่ควบคุมคุณภาพ เจอสวมสิทธิ์

7 มิ.ย. 2565 – นายอัทธ์ พิศาลวานิช ผอ.ศูนย์ศึกษาการค้าระหว่างประเทศ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย เปิดเผยผลวิเคราะห์ความเสี่ยงทุเรียนไทย “ปังหรือพัง” ในอีก 5 ปีข้างหน้า (2565-69)

โดยพบว่า ทุเรียนไทย มีความเสี่ยงสูงจากนี้ ผลจากเพิ่มพื้นที่ปลูก โดยเฉพาะภาคอีสานปลูกทุเรียนเพิ่มขึ้นแทนพืชชนิดอื่นถึง 6 เท่านับจากปี 2554 ประเทศคู่แข่งขันผลิตและส่งออกป้อนตลาดโลกเพิ่มต่อเนื่อง โดยเฉพาะกลุ่มประเทศซีแอลเอ็มวี

เนื่องจากทุเรียนเป็นพืชที่มีขายได้ราคาดี ซึ่งทุเรียนหมอนทองซึ่งเป็นที่นิยมมากสุดในตลาดจีนและไทยส่งออกถึง 80% ของผลผลิตทั้งหมด คาดว่าราคาที่เกษตรกรขายได้ที่สวน (เฉลี่ยทั้งประเทศ) ปี 2569 จะถึง 149 บาท/กก. จากเฉลี่ยที่ผ่านมา 11.4 บาท/กก.

นอกจากนี้ พบว่า ในปี 2569 ผลผลิตทุเรียนโลก เพิ่ม 1.8 เท่า ส่งออกทุเรียนโลกเพิ่ม 2.2 เท่า บริโภคในประเทศเพิ่ม 1.7 เท่า ผลผลิตเพิ่มเฉลี่ย 612,276 ตันต่อปี ส่งออกเพิ่มเฉลี่ย 273,937 ตันต่อปี โดยปี 2569 ไทยยังเป็นผู้ส่งออกหลัก และส่งออกเพิ่มขึ้น 90.43% จากปี 2565 ขณะที่เวียดนามเพิ่มขึ้น 156.06% ตามผลผลิตที่คาดว่าจะเพิ่มขึ้นกว่า 7 แสนตันในปี 2569

นายอัทธ์ กล่าวต่อว่า มูลค่าส่งออกปีก่อน 1.8 แสนล้านบาท แซงส่งออกข้าวไทยแล้ว คาดปีนี้ส่งออกได้ 2 แสนล้านบาท จากผลผลิตจริง 1.7 ล้านตัน เมื่อราคาดีทำให้หันมาปลูกมากขึ้น ประเมินปีนี้เงินสะพัด 7 แสนล้านบาท ทำให้หลายประเทศปลูกทุเรียนและส่งออกแข่งกับไทย

หากรัฐไม่เตรียมรับมือหลัง 5 ปีจากนี้ อาจซ้ำรอยพืชชนิดอื่น ๆ ที่ไทยเคยเป็นแหล่งผลิตและส่งออกที่ 1 ของโลกหายไป โดยศูนย์ทำดัชนีความเสี่ยงทุเรียนไทยพบว่า มีความเสี่ยงเพิ่มต่อเนื่อง คาดว่าปี 2569 ค่าดัชนีถึง 60 สูงกว่าค่ากลาง 50 ถือว่าเสี่ยงมาก

อย่างไรก็ดีเชื่อว่า 70% ทุเรียนไทยยังปัง จาก 3 เรื่องความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างไทยกับจีน ผู้บริโภคจีนมีความต้องการสูง และคงคุณภาพทุเรียน อีก 30% อาจพังได้ หากความสัมพันธ์ไทย-จีนมีปัญหา ไม่ควบคุมคุณภาพ เจอสวมสิทธิ์ ปัญหาจากขนส่ง ล้ง ภูมิอากาศ แรงงาน โรคระบาด ก็จะทำให้ส่งออกเสียหาย 4 หมื่นล้านบาท/ปี