5 จุดปวดท้องบอกโรค อาการปวดท้องแบบไหนร้ายแรง ตำแหน่งที่ปวดบอกอะไรเราได้บ้าง?
อาการปวดท้องเกิดขึ้นได้บ่อยและเกิดได้กับทุกคน แต่การปวดท้องแต่ละจุดจะมีความเกี่ยวข้องกับอวัยวะภายในที่แตกต่างกันไป หากเรารู้เบื้องต้นว่าอาการปวดท้องแต่ละจุดบอกโรคอะไรได้บ้างก็จะยิ่งส่งผลดีอย่างต่อการรักษาและตัวผู้ป่วยเอง
ผศ.พญ.มณฑิรา มณีรัตนะพร อาจารย์ประจำภาควิชาอายุรศาสตร์ สาขาวิชาโรคระบบทางเดินอาหาร คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล ระบุว่า โดยปกติในทางการแพทย์จะมีการแบ่งช่องท้องออกเป็น 4 ส่วน โดยมีเส้นจุดตัดบริเวณสะดือ โดยสามารถแบ่งจุดที่ปวดท้องได้ 5 จุด ดังนี้
- ปวดท้องขวาบน
อวัยวะที่อยู่บริเวณท้องด้านขวาบน คือ ตับ ถุงน้ำดี และท่อน้ำดี โดยจะขึ้นอยู่กับลักษณะของอาการปวดว่าเป็นอย่างไร
- ถุงน้ำดีอักเสบ มีอาการปวดท้องต่อเนื่องและมีไข้ร่วมด้วย
- นิ่วในถุงน้ำดี โดยปกติแล้วหากมีนิ่วอยู่ในถุงน้ำดีจะไม่มีอาการใดๆ แต่อาการปวดจะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อนิ่วหลุดมาที่ท่อน้ำดี ทำให้ทางเดินน้ำดีถูกอุดกั้น ร่างกายจึงพยายามบีบไล่นิ่วให้หลุดจากท่อบริเวณดังกล่าวทำให้เกิดอาการปวด
อาการปวดนิ่วในท่อน้ำดีจะปวดแบบเฉียบพลัน 15-30 นาที โดยจะปวดรุนแรงมากขึ้นเรื่อย ๆ ผู้ป่วยบางรายจะบอกว่าปวดจนตัวงอ เหงื่อแตก ใจสั่น อาจมีอาการปวดร้าวไปที่ข้างหลัง หรือปวดไปที่สะบักข้างขวาก็ได้
- ปวดบริเวณตับ มักเกิดจากการที่มีการอักเสบหรือมีฝีหนองที่ตับ บางรายอาจไม่มีอาการปวด หรือรู้สึกไม่สบายในช่องท้องด้านขวา หากมีอาการควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อสืบค้นเพิ่มเติมโดยวิธีอัลตราซาวด์ หรือเจาะเลือดตรวจ
- ปวดท้องซ้ายบน
อวัยวะที่อยู่บริเวณท้องด้านซ้ายบนคือ ม้าม หากปวดรุนแรง ปวดมาก มักเกี่ยวกับหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงม้าม เช่น ม้ามขาดเลือด แต่เป็นภาวะที่เจอน้อยมาก มักจะมีโรคอื่นๆ ร่วมด้วย คนทั่วไปอาจไม่เจอปัญหาเรื่องนี้
- ปวดท้องขวาล่าง
หลายๆ ท่านอาจจะทราบกันดีอยู่แล้วว่าเป็นตำแหน่งของไส้ติ่ง ยกเว้นบางรายที่อวัยวะกลับด้านจะมีไส้ติ่งอยู่ด้านซ้ายซึ่งเจอได้น้อยมาก
อาการของไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลัน: มีอาการปวดจุกที่รอบๆ สะดือก่อนแล้วย้ายไปที่ด้านขวาล่าง จนปวดมากขึ้นเรื่อยๆ อาจมีไข้ร่วมด้วย อาการนี้ถือว่าเข้าข่ายภาวะไส้ติ่งอักเสบ
- ปวดท้องซ้ายล่าง
ด้านซ้ายล่าง เป็นตำแหน่งของลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย หากปวดเป็นๆ หายๆ ร่วมกับการถ่ายอุจจาระผิดปกติ ให้ระวังเรื่องลำไส้แปรปรวน หรือหากเป็นผู้สูงอายุอาจต้องระวังเรื่องมะเร็งลำไส้ใหญ่ เพราะอาจจะมีการอุดกั้นทางเดินอาหารได้
อาการของมะเร็งลำไส้ใหญ่: อาการคล้ายกับท้องผูก มีพฤติกรรมการขับถ่ายเปลี่ยนไปจากเดิม มีภาวะซีด ถ่ายอุจจาระเป็นมูกเลือด หากไม่แน่ใจและอายุค่อนข้างมาก ควรไปตรวจเพิ่มเติม
- ปวดท้องตรงกลาง
อาการปวดท้องตรงกลางจะเกี่ยวข้องกับกระเพาะอาหาร เนื่องจากกระเพาะอาหารจะวางตัวอยู่เหนือสะดือ โดยปกติแล้วอาการปวดก็จะอยู่บริเวณกลางท้องค่อนไปทางเหนือสะดือเป็นหลัก
หากลึกกว่านั้นจะเกี่ยวกับตับอ่อน ซึ่งอยู่บริเวณค่อนข้างกลางๆ หรือบริเวณลิ้นปี่แต่อยู่ลึก
อาการของตับอ่อนอักเสบ: ปวดบริเวณเหนือลิ้นปี่ และปวดตลอดอย่างต่อเนื่อง หากมีไข้ร่วมด้วยควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการสืบค้นและรักษาอย่างเร็วที่สุด
