4 แคว้นยูเครน ที่รัสเซียยึดครอง เริ่มการลงประชามติ เข้ากับมอสโก
บีบีซี รายงานวันแรกของการลงประชามติใน 4 แคว้นยูเครน ที่กองกำลังรัสเซียยึดครอง ได้แก่ แคว้นโดเนตสค์และแคว้นลูฮันสค์ ทางตะวันออก และพื้นที่บางส่วนของแคว้นเคอร์ซอนและแคว้นซาโปริฌเฌีย ทางใต้ เพื่อเข้ากับรัสเซีย เมื่อวันศุกร์ที่ 23 ก.ย.
ขณะที่คนยูเครนบางส่วนเปิดเผยว่า ทหารติดอาวุธเดินตามบ้านเพื่อรวบรวมคะแนนเสียง ผู้หญิงยูเครนคนหนึ่งในเมืองแอแนร์ฮอดาร์ แคว้นซาโปริฌเฌีย บอกบีบีซีว่า ผู้ลงคะแนนจำต้องเป็นตอบด้วยวาจา และทหารจะทำเครื่องหมายคำตอบดังกล่าวบนกระดาษและเก็บไป
ส่วนผู้หญิงอีกคนในเมืองแมลีตอปอล แคว้นซาโปริฌเฌีย บอกบีบีซีว่า ผู้ร่วมงานในพื้นที่ 2 คน พร้อมทหารรัสเซีย 2 นาย มาถึงแฟลตพ่อแม่และยื่นบัตรลงคะแนน 1 ใบต่อ 1 ครอบครัว ไม่ใช่คนละใบ พ่อของเธอเลือก “ไม่” เข้ากับรัสเซีย และแม่ยืนข้างๆ ถามจะเกิดอะไรขึ้นหากเลือก “ไม่” เจ้าหน้าที่ตอบ “ไม่มีอะไร” แต่แม่กังวลว่าฝั่งรัสเซียจะดำเนินคดีกับครอบครัว
แม้ว่าหลักฐานจะมีไม่มาก แต่การปรากฏตัวของทหารติดอาวุธที่ดำเนินการลงคะแนนสวนทางกับคำยืนกรานของรัสเซียว่าการลงประชามติเป็นกระบวนการเสรีหรือยุติธรรม
สำนักข่าวตาสส์ สื่อทางการรัสเซีย รายงานว่า การลงคะแนนตามบ้านเป็นไปเพื่อความปลอดภัย ส่วนการเดินทางไปหน่วยลงคะแนนจะจัดขึ้นเฉพาะวันอังคารที่ 27 ก.ย. สำหรับวันที่เหลือ (วันศุกร์ที่ 23 ก.ย. – วันจันทร์ 26 ก.ย.) จะจัดการลงคะแนนในชุมชนต่างๆ และตามบ้าน
ขณะที่ในแคว้นเคอร์ซอน ทหารรัสเซียยืนถือกล่องลงคะแนนกลางเมืองเพื่อรวบรวมคะแนนของประชาชน แหล่งข่าวในแคว้นดังกล่าวบอกบีบีซีว่า ไม่มีความพยายามของสาธารณชนในการสนับสนุนการลงคะแนน นอกจากการประกาศในสำนักข่าวรัสเซียว่า ประชาชนสามารถลงคะแนนได้ที่อาคารท่าเรือซึ่งเลิกใช้มา 10 ปีแล้ว
ผู้หญิงอีกคนหนึ่งในแคว้นเคอร์ซอนบอกว่า เธอเห็นกลุ่มติดอาวุธนอกอาคารดังกล่าวที่น่าจะจัดการการลงคะแนน เธอแกล้งลืมหนังสือเดินทาง จึงไม่ต้องลงคะแนน ส่วนเพื่อนและครอบครัวไม่เห็นด้วยกับการลงประชามติ เพราะไม่รู้ว่าชีวิตจะเป็นอย่างไรหลังจากนั้น เป็นการยากที่จะเข้าใจว่าพวกเขาต้องการทำอะไร
ด้านยูเครนกล่าวว่าการลงประชามติจะไม่เปลี่ยนแปลงอะไรเลย และกองกำลังของยูเครนจะยังรุกคืบต่อไปเพื่อปลดปล่อยดินแดนทั้งหมดที่กองกำลังรัสเซียยึดครอง
ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า การลงประชามติดังกล่าวจะทำให้รัสเซียสามารถอ้างสิทธิ์ 4 แคว้นของยูเครนที่รัสเซียยึดครองหรือยึดครองบางส่วนเป็นของตนเองได้ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งว่า นี่เป็นการลงคะแนนปลอมเพื่อผนวกดินแดนเข้ากับรัสเซีย หลังกองกำลังรัสเซียรุกรานยูเครน 7 เดือนแล้ว
รัสเซียอ้างว่า ดินแดนที่จะถูกผนวกถูกยูเครนโจมตีด้วยอาวุธที่ตะวันตกจัดหา ซึ่งจะยกระดับความรุนแรงของสงคราม แต่การผนวกดินแดนไม่เป็นที่ยอมรับต่อนานาชาติ
ประธานาธิบดี โจ ไบเดน แห่งสหรัฐ อธิบายว่าการลงประชามติดังกล่าวหลอกลวง โดยระบุเป็นข้ออ้างปลอมที่พยายามผนวกส่วนต่างๆ ของยูเครนโดยใช้กำลังอันเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ สหรัฐจะไม่มีวันยอมรับดินแดนยูเครนเป็นอย่างอื่นนอกจากเป็นส่วนหนึ่งของยูเครน