ตามบริษัทใหญ่ๆ มักให้พนักงานไปตรวจสุขภาพ เอ็กซ์เรย์ร่างกาย หรืออัลตร้าซาวนด์อยู่เป็นประจำ ซึ่งถือเป็นเรื่องดีมากที่เราจะได้รู้ความเป็นไปของร่างกายเราว่ายังปกติดีอยู่หรือไม่ แต่แทนที่จะสบายใจ กลับกลายเป็นหนักใจกว่าเดิม เพราะตรวจทีไรก็เจอความผิดปกติตรงนู้นตรงนี้ตลอด ล่าสุดคนรอบข้างเป็นกันหมด เหมือนเป็นโรคฮิตชนิดติดต่อถึงกันได้ยังไงยังงั้น มันคือโรค “นิ่วในถุงน้ำดี” ค่ะ

การที่คนรอบข้างทยอยกันเป็นเรื่อยๆ แสดงว่ามันต้องมีปัจจัยอะไรใกล้ตัวที่ทำให้เกิดโรคนี้ โดยที่เราอาจไม่รู้ตัวก็ได้ จริงไหม? Sanook! Health เลยหาคำตอบมาให้ทุกคนได้ลองเช็คกันค่ะ ว่าคุณกำลัง “มีความเสี่ยง” ต่อ โรคนิ่วในถุงน้ำดี อยู่หรือเปล่า

นิ่วในถุงน้ำดี ลักษณะเป็นอย่างไร

นิ่วมีลักษณะเป็นก้อนกลมหรือเหลี่ยมๆ สีเข้มๆ ซึ่งเกิดจากการตกผลึกของหินปูน (แคลเซียม) หรือคอเลสเทอรอลที่มีอยู่ในน้ำดี เป็นผลมาจากการขาดสมดุลของน้ำดี

istockphotogallstones

อันตรายของนิ่วในถุงน้ำดี

หากก้อนนิ่ว (ซึ่งจะเป็นก้อนใหญ่ก้อนเดียว หรือเป็นก้อนเล็กๆ หลายก้อนก็ได้) ไปอุดถุงน้ำดี อาจทำให้ถุงน้ำดีอักเสบ และหากมีก้อนนิ่วติดค้างอยู่ที่ถุงน้ำดีเป็นเวลานาน อาจกระตุ้นให้เกิดเป็นมะเร็งถุงน้ำดีได้

ใครที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นนิ่วในถุงน้ำดี

• ผู้หญิง อายุ 40 ปีขึ้นไป รูปร่างท้วม และอาจมีบุตรหลายคน
• ผู้ป่วยที่มีภาวะเป็นเบาหวาน โรคอ้วน
• ผู้ป่วยทาลัสซีเมีย โลหิตจาง
• ผู้ที่มีระดับคอเลสเตอรอลสูง บริโภคอาหารมัน อาหารทอดมากเกินไป
• ผู้ที่ทานยาลดไขมันบางชนิด ทำให้คอเลสเตอรอลในน้ำดีสูง
• ผู้ที่ลดน้ำหนักอย่างรวดเร็วเกินไป ทำให้ละลายไขมันมากเกินไป

4 สัญญาณอันตราย อาการของโรคนิ่วในถุงน้ำดี

1. อาการของโรคนิ่วในถุงน้ำดี จะมีอาการปวดท้อง แน่น จุกเสียด บริเวณใต้ชายโครงขวา หรือลิ้นปี่
2. ท้องอืด อิ่มง่าย อาหารไม่ย่อย โดยเฉพาะหลังทานอาหารมันมาก หรือทานอาหารมื้อใหญ่
3. ในรายที่เกิดอาการถุงน้ำดีอักเสบ อาจมีไข้ คลื่นไส้ อาเจียน
4. ในบางรายอาจมีภาวะดีซ่าน ตัวเหลือง ตาเหลือง

วิธีการรักษา

• นิ่วชนิดไม่มีอาการ อาจไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษาใดๆ เพียงแต่เข้ามาตรวจเช็คร่างกายเรื่อยๆ หากไม่แสดงอาการเลย ก็อาจไม่ต้องทำการรักษาใดๆ ตลอดชีวิต
• นิ่วชนิดมีอาการ หากมีอาการข้างเคียง เช่น ปวดท้อง แพทย์อาจสั่งยาให้ทาน หรือแนะนำให้ผ่าตัด ขึ้นอยู่กับขนาดนิ่ว และความรุนแรงของอาการ โดยสมัยนี้จะใช้วิธีใช้กล้องส่องผ่านหน้าท้อง ทำให้เจ็บแผลน้อย ฟื้นตัวเร็วภายใน 1-2 วัน

วิธีป้องกันโรคนิ่วในถุงน้ำดี

1. ควบคุมอาหาร ไม่ทานอาหารทอด อาหารมันมากจนเกินไป รวมไปถึงอาหารหวานจัด เช่น น้ำอัดลม อาหารกระป๋อง สำเร็จรูป และอาหารแช่แข็งด้วย
2. ควบคุมน้ำหนัก และระดับน้ำตาลในเลือด และระดับคอเลสเตอรอล อย่าให้สูงจนเกินไป
3. เลือกทานอาหารจำพวกแป้งไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ผักผลไม้สด ถั่ว และธัญพืชต่างๆ
4. ออกกำลังกายเป็นประจำ อาทิตย์ละ 2-3 ครั้งเป็นอย่างน้อย ครั้งละ 20-30 นาที
5. ตรวจสุขภาพเป็นประจำทุก 6 เดือน หรือทุกปี