โรงพยาบาลหนองคาย ระบุ 4 กลุ่มผู้ป่วยที่ไม่ควรกินฟ้าทะลายโจรเพื่อรักษาอาการเจ็บคอ
ยาฟ้าทะลายโจร รักษาอาการไข้ เจ็บคอได้
นศภ.อมรรัตน์ โคตรปัญญา, นศภ.สุรัชฎา ธุระแสง และ ภญ.สุพัตรา แข็งกลาง กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลหนองคาย ระบุว่า การศึกษาประสิทธิผลของยาแคปซูลฟ้าทะลายโจร (เตรียมโดย กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และควบคุมคุณภาพให้มีปริมาณ total lactone คำนวณเป็น andorgrapholideไม่น้อยกว่า 6%) ในการบรรเทาอาการไข้เจ็บคอ (pharyngotonsillitis) แบบ double-blind, randomized trial ในผู้ป่วยจ้านวน 152 คน ที่เป็นไข้และเจ็บคอ มารับการรักษาที่โรงพยาบาลชุมชน 6 แห่ง แบ่งเป็น 3 กลุ่ม
- กลุ่มรับประทานยาพาราเซตามอล
- กลุ่มรับประทานฟ้าทะลายโจร ขนาด 3 กรัม/วัน
- กลุ่มรับประทานฟ้าทะลายโจร ขนาด 6 กรัม/วัน (ครั้งละ 1.5 กรัม วันละ 4 ครั้ง)
โดยทำการทดลองนาน 7 วัน พบว่า ในวันที่ 3 ของการรักษาผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับพาราเซตามอล หรือแคปซูลฟ้าทะลายโจร ขนาด 6 กรัม/วัน อาการไข้ และอาการเจ็บคอหายไปมากกว่ากลุ่มที่ได้รับฟ้าทะลายโจรขนาด 3 กรัม/ วัน แต่ผลการรักษาไม่แตกต่างกันในวันที่ 7 ของการรักษา
นอกจากนี้ ผลข้างเคียงทั้ง 3 กลุ่มไม่แตกต่างกัน พบประมาณ 20% ของผู้ป่วยแต่ละกลุ่ม อาการที่พบคือ คลื่นไส้ อาเจียน รู้สึกไม่สบายท้อง และไม่สบายตัว เวียนศีรษะ ง่วงนอน อ่อนเพลีย
อย่างไรก็ตาม ฟ้าทะลายโจรมีจ้อจำกัดในการใช้ ในกลุ่มผู้ป่วยบางกลุ่มไม่แนะนำให้ใช้ยาฟ้าทะลายโจรในการรักษาอาการเจ็บคอ
- “ฟ้าทะลายโจร” กับข้อควรระวังเมื่อกินควบคู่กับยาตัวอื่นๆ
4 กลุ่มผู้ป่วยห้ามกินฟ้าทะลายโจร เมื่อมีอาการเจ็บคอ
ห้ามใช้ฟ้าทะลายโจรสำหรับแก้เจ็บคอในกรณีต่างๆ ต่อไปนี้
- ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากติดเชื้อ Streptococcus group A
- ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคไตอักเสบ เนื่องจากเคยติดเชื้อ Streptococcus group A
- ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจรูห์มาติค
- ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากมีการติดเชื้อแบคทีเรีย และมีอาการรุนแรง เช่น มีตุ่มหนองในคอ มีไข้สูง และหนาวสั่น
ข้อบ่งใช้ของยาฟ้าทะลายโจร ตามบัญชียาหลักแห่งชาติ
- บรรเทาอาการท้องเสียชนิดที่ไม่เกิดจากการติดเชื้อ เช่น อุจจาระไม่เป็นมูก หรือมีเลือดปน
- บรรเทาอาการเจ็บคอ
- บรรเทาอาการของโรคหวัด (common cold) เช่น เจ็บคอ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
ขนาดและวิธีใช้ยาฟ้าทะลายโจร
บรรเทาอาการห้องเสีย
รับประทานครั้งละ 5๐๐ mg-2 g หรือ 2-8 capsule วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน
บรรเทาอาการหวัด เจ็บคอ
รับประทานครั้งละ 1.5-3 g วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน
ข้อควรระวังในการกินยาฟ้าทะลายโจร
- ห้ามใช้กับหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร เนื่องจากอาจทำให้เกิดทารกวิรูป (พิการ) ได้
- การรับประทานยาฟ้าทะลายโจร อาจทำให้เกิดอาการผิดปกติของทางเดินอาหาร เช่น ปวดท้อง ท้องเดิน คลื่นไส้ เบื่ออาหาร วิงเวียนศีรษะ ใจสั่น และอาจเกิดลมพิษได้
- หากใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจทำให้แขนขามีอาการชาหรืออ่อนแรง
- หากใช้ฟ้าทะลายโจรติดต่อกัน 3 วัน แล้วไม่หาย หรือมีอาการรุนแรงขึ้นระหว่างใช้ยา ควรหยุดใช้และพบแพทย์
- ควรระวังการใช้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulants) และยาต้านการจับตัว ของเกล็ดเลือด (antiplatelets)
- ควรระวังการใช้ร่วมกับยาลดความดันโลหิตเพราะอาจเสริมฤทธิ์กันได้
- ควรระวังการใช้ร่วมกับยาที่กระบวนการเมแทบอลซึม ผ่านเอนไซม์ Cytochrome P450 (CYP) เนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP1A2, CYP2C9 และ CYP3A4
- 5 อันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการกิน “ฟ้าทะลายโจร”