พะเยา ชาวบ้านห้วยหม้อ ออกเก็บผลส้มป่อย เดือน 5 เป็ง วันมาฆบูชา ขึ้น 15 ค่ำเดือน 5 ผลไม้มงคลของชาวล้านนา 1 ปี ออกผลเพียง 1 ครั้ง
นายฤทธิไกร กลมไล อายุ 45 ปี บ้านเลขที่ 41 หมู่ 6 ตำบลตุ่น อ.เมือง จ.พะเยา พร้อมชาวบ้านห้วยหม้อ พากันออกเก็บหาผลส้มป่อย เดือน 5 ซึ่งเป็นผลไม้มงคล ที่ใช้ประกอบการทำพิธีงานมงคล ตลอดจนงานบุญ กุศลต่างๆ เพื่อนำมาจำหน่ายช่วงเดือนห้าเป็ง หรือ วันขึ้น 15 ค่ำเดือน 5 เหนือ ได้ราคาดี 1 ปี ออกผลเพียง 1 ครั้ง
นายฤทธิไกร กล่าวว่า ชาวบ้านพากันออกหา และเก็บส้มป่อยเดือนห้าเป็ง 1 ปี มี 1 ครั้ง ทั้งนี้ส้มป่อยถือเป็นผลไม้มงคลของชาวล้านนา นิยมนำมาใช้ประกอบพิธีกรรมต่างๆ ทั้งทางศาสนาและพิธีกรรมของชาวบ้าน เช่นทำน้ำมนต์ แก้อาถรรพ์ ตามความเชื่อเป็นดีมีคุณวิเศษ เป็นไม้ผลมงคล
โดยต้นส้มป่อยจะออกเป็นเถาเลื้อยพันกันเป็นต้น หรือ เป็นพุ่ม ต้นไม้ใหญ่ และจะออกผลเป็นฝักช่วงเดือน ธ.ค.-ก.พ.ของทุกปี และจะออกผลเพียง 1 ครั้ง
ตามความเชื่อของชาวเหนือล้านนามาแต่โบราณ จะเก็บผลฝักส้มป่อยเดือนห้าเป็ง หรือเดือนก.พ. เพราะเชื่อว่าเป็นเดือนที่มีความสำคัญของทางพระพุทธศาสนา หรือ วันมาฆบูชา เพราะส้มป่อยจะมีความศักดิ์สิทธิ์ในตัว หากเก็บไว้ช่วงเดือนห้าเป็งและผ่านพิธีปลุกเสกยิ่งมีพุทธคุณเพิ่ม ดังนั้นจึงมีการเก็บส้มป่อยจะเก็บเฉพาะช่วงเดือนห้าเป็งเท่านั้น