เปลี่ยนบรรยากาศท่องเที่ยวมาแนววิทยาศาสตร์กันบ้างกับพิกัด Dark Sky Park หรือ เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด ซึ่งล่าสุดเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2566 ได้มีการประกาศขึ้นทะเบียนเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในประเทศไทยเพิ่มเติมอีก 18 แห่ง จากเดิมที่มีเพียง 12 แห่ง 

Dark Sky Park หรือ เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด หมายถึงพื้นที่ที่รักษาและสงวนท้องฟ้าในเวลากลางคืนให้มีความมืดที่เหมาะสม ด้วยวิธีการใช้แสงสว่างอย่างระมัดระวัง เหมาะสมต่อการใช้งาน ไม่ก่อให้เกิดมลภาวะทางแสง (Light Pollution) ที่สำคัญคือมีการจัดการแสงที่ไม่ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ และลดการสิ้นเปลืองพลังงาน ทั้งนี้เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในประเทศไทยมีการริเริ่มมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2563 ใช้เวลาการตรวจสอบจนกระทั่งในปี พ.ศ. 2565 จึงได้ทำการขึ้นทะเบียนเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในประเทศไทยขึ้นเป็นปีแรกทั้งหมด 12 แห่ง และล่าสุดเพิ่มเติมอีก 18 แห่งใน พ.ศ. 2566 แบ่งพื้นที่เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อุทยานท้องฟ้ามืด ชุมชนอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในพื้นที่ส่วนบุคคล และเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในพื้นที่ชานเมือง 

นอกจากจะปราศจากแสงรบกวน มีพื้นที่เปิดโล่งสังเกตท้องฟ้าได้โดยรอบแล้ว เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด  ยังต้องสามารถมองเห็นดาวเหนือ และวัตถุท้องฟ้าเด่น ๆ ได้ด้วยตาเปล่า มีบุคลากรในพื้นที่ที่สามารถให้ความรู้ทางดาราศาสตร์เบื้องต้นแก่นักท่องเที่ยวได้ และต้องมีสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ แก่ผู้มาใช้บริการ เช่น เส้นทางคมนาคม ห้องน้ำ ที่พัก และร้านอาหาร เป็นต้น และสำหรับใครที่ต้องการเปิดประสบการณ์ใหม่ๆ เที่ยวแบบจัดเต็มความรู้วิทยาศาสตร์ในเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืด Sarakadee Lite รวบรวมไว้ให้แล้ว

 อุทยานท้องฟ้ามืด (Dark Sky Park) จำนวน 5 แห่ง  ได้แก่  

อุทยานแห่งชาติแม่วงก์ (ลานชมดาว) จังหวัดกำแพงเพชร
อุทยานแห่งชาติตาพระยา (ลานกลางเต้นท์กลางดง) จังหวัดสระแก้ว
อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา
อุทยานแห่งชาติศรีน่าน (ดอยเสมอดาว) จังหวัดน่าน 
วนอุทยานน้ำตกผาหลวง จังหวัดอุบลราชธานี

เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในพื้นที่ส่วนบุคคล (Dark Sky Properties) จำนวน 11 แห่ง  ได้แก่  

มีลา การ์เดน รีทรีท คอทเทจรีสอร์ท จังหวัดสระบุรี 
คีรีมาลา อีโค่ แคมป์ จังหวัดราชบุรี
ฟาร์มแสงสุข จังหวัดระยอง
ไร่เขาน้อยสุวณา จังหวัดนครราชสีมา
ต้นข้าวหอมบ้านอ้อมดอย จังหวัดเชียงใหม่
วิลลา เดอ วิว บูทีค รีสอร์ท เชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
เชียงดาวฟาร์มสเตย์ จังหวัดเชียงใหม่
บ้านสวน ป่าโป่งดอย จังหวัดเชียงใหม่
เดอะ ทีค รีสอร์ท จังหวัดเชียงใหม่
พูโตะ จังหวัดเชียงใหม่ 
อ่าวโต๊ะหลี จังหวัดพังงา

เขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในพื้นที่ชานเมือง (Dark Sky Suburbs) จำนวน 2 แห่ง ได้แก่ 

สวนสัตว์ขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น 
ซัมมิท กรีนวัลเล่ย์ เชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
ภาพ : การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย

Fact File

ทำความรู้จักเขตอนุรักษ์ท้องฟ้ามืดในไทย darksky.narit.or.th