กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข เผย 10 วิธีเช็กว่าคุณหรือคนใกล้ตัว กำลังเป็นโรคเสพติดการพนัน หรือไม่? และวิธีช่วยเหลือผู้ที่ติดพนัน ให้เล่นการพนันน้อยลงได้ การพนันถือว่าพบได้บ่อยในสภาพแวดล้อม การอยู่ในสถานที่ หรือแม้กระทั่งคนรอบตัว ที่เกี่ยวเนื่องกับการพนัน สาเหตุจากสื่อยั่วยุ มีการพนันออนไลน์จากการโฆษณาตามเว็บไซต์ต่างๆ

การติดพนันเป็นเหมือนโรคเสพติดทางสมอง ได้จากสารเคมีในสมอง เกิดจากการแปรเปลี่ยนของปริมาณสารเคมีในสมอง 2 ชนิด คือ “สารโดปามีน” ที่ทำให้รู้สึกสนุกสนาน และตื่นเต้นมีปริมาณมากเกินไปควบคู่กับ “สารซีโรโทนิน” ที่เป็นส่วนช่วยความรู้สึกยับยั้งช่างใจเริ่มมีปริมาณลดลง

• ชาร์จแบตรถยนต์ไฟฟ้า ตอนฝนตก เป็นอันตรายหรือไม่?

• ไขข้อสงสัย? คนสามารถกินอาหารหมา – แมว ได้หรือไม่!?

• วิธีสังเกตและจัดการความโกรธ ที่อาจลุกลามไปสู่ความรุนแรง

ลองตรวจสอบดูว่ามีอาการเหล่านี้หรือไม่?

1. รู้สึกกระสับกระส่าย หงุดหงิดง่าย เวลาพยายามหยุด หรือลดการเล่นพนัน
2. ความสัมพันธ์ การงาน การเรียน หรืออาชีพมีผลกระทบต่อระหว่างบุคคล
3. หลังจากเสียเงินพนันแล้ว พยายามที่จะกลับไปเล่น เพื่อเอาเงินคืนบ่อยครั้ง
4. เล่นการพนัน เพื่อหาทางออกจากปัญหา หรือจากความรู้สึกไม่สบายใจ
5. ต้องให้บุคคลอื่นหาเงินมาช่วย ให้พ้นจากการเป็นหนี้พนัน
6. ทำผิดกฎหมาย เช่น ปลอมแปลงเอกสาร ขโมยของ เพื่อให้ได้เงินมาใช้หนี้
7. พยายามที่จะควบคุม ลดหรือหยุดการเล่นพนัน แต่ทำไม่สำเร็จ
8. พนันด้วยการเพิ่มปริมาณเงินมากขึ้นเรื่อยๆ
9. โกหกครอบครัว หรือบุคคลอื่น เพื่อปกปิดการเล่นพนันของตนเอง
10. ครุ่นคิดถึงแต่การพนันอย่างมาก

หากมีอาการมากกว่า 5 ข้อ แสดงว่าติดการพนัน แต่หากมี 3 หรือ 4 อาการ จัดว่าเป็นผู้มีปัญหาเกี่ยวกับการพนัน และหากมีเพียง 1 หรือ 2 ข้อ จะจัดเป็นผู้เล่นพนันที่มีความเสี่ยง (at-risk gambler)

สิ่งที่ควรปฏิบัติ

• นึกถึงสิ่งดีๆ หรือศักยภาพในตัวเขา เมื่อพูดคุยถึงการติดการพนันของเขา และผลกระทบที่ตามมา ให้มีสติ ใจเย็น
• ดูแลด้านจิตใจ และสังคมอย่างใกล้ชิด แนะนำให้ทำกิจกรรมที่ได้ระบายความเครียด
• จัดตารางเวลาการทำกิจกรรมต่างๆอย่างเหมาะสม
• กำหนดขอบเขตการบริหารเงิน ควบคุม ค่าใช้จ่ายของครอบครัว เช่น บัญชีเงินฝาก บัตรเครดิต
• ทำความเข้าใจ อธิบายเกี่ยวกับปัญหาติดพนัน ให้ตระหนักรู้ว่าตัวเองมีความผิดปกติ จำเป็น ต้องได้รับการบำบัดรักษา ก่อนมีปัญหาร้ายแรง
• ติดตามผลว่าเขามีปัญหาทางด้านอารมณ์ หรือไม่ เช่น มีอาการหงุดหงิด ก้าวร้าว ซึมเศร้า ต้องรีบปรึกษาแพทย์

สิ่งที่ไม่ควรปฏิบัติ

• ตำหนิ บ่น หรือ ตัดเขาออกจากครอบครัว หรือกิจกรรมของครอบครัว
• คาดหวังว่าเขาจะหายจากการติดพนันในทันที เมื่อหยุดเล่นพนัน
• ใช้หนี้แทน แก้ปัญหาหนี้สินให้ หรือประกันตัวเขา เมื่อมีปัญหาหนี้สิน
• ปิดบังหรือไม่ยอมรับว่าเรื่องนี้เป็นปัญหาของตัวเอง และครอบครัว

โรคติดพนันรักษาอย่างไร

แนวทางการรักษาด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม (Behavioral therapy) การให้คำปรึกษา (Counseling) หรือการเปลี่ยนแนวคิด (Cognitive Therapy) และการเข้าร่วมกลุ่มเพื่อให้การสนับสนุนและให้กำลังใจในการเปลี่ยน พฤติกรรมการเล่นการพนัน ร่วมกับการรักษาด้วยยา

ที่มา กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข