เชื่อว่าหลายคนคงทราบดีอยู่แล้วว่า ไฟล์ที่เป็นสกุล GIF (Graphics Interchange Format) หรือ รูปแบบสับเปลี่ยนภาพกราฟิกส์ เป็นรูปแบบแฟ้มภาพและแฟ้มภาพเคลื่อนไหว หรือพูดให้เข้าใจง่ายๆก็คือ “ภาพเคลื่อนไหวที่ไม่มีเสียง” เปิดตัวครั้งแรกบนโลกออนไลน์ตั้งแต่ปี 1987

แต่ย้อนไปเมื่อปี 2017 เดลี เมล สื่อดังแห่งประเทศอังกฤษ เคยรายงานถึงการโต้เถียงกันบนทวิตเตอร์ (X ในปัจจุบัน) เกี่ยวกับไฟล์ GIF ภาพหนึ่ง ซึ่งมีชาวเน็ตอ้างว่าได้ยินเสียงจาก GIF ดังกล่าว และไม่น่าเชื่อว่า มีผู้คนอีกไม่น้อยที่ได้ยินเสียงจาก GIF นี้ด้วย ทั้งๆที่ GIF เป็นไฟล์ภาพที่ไม่มีเสียง 100%

โดย GIF เจ้าปัญหานี้ คือภาพเคลื่อนไหวตลกๆ ที่เป็นเสาไฟฟ้าขนาดใหญ่กำลังกระโดดเชือกอยู่ ซึ่งทุกครั้งที่มันกระโดดลงพื้นก็จะเกิดการสั่นสะเทือนเล็กๆ ให้ความรู้สึกเหมือนแผ่นดินไหว ว่าแล้วก็ลองไปชมภาพ GIF นี้กัน พร้อมถามตัวเองว่าได้ยินเสียงอะไรหรือไม่?
อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้น มีผู้คนจำนวนมากบนทวิตเตอร์อ้างว่าได้ยินเสียง “ตุบ” เหมือนเสียงกระแทกพื้น ทุกครั้งที่เจ้าเสาไฟฟ้านี้กระโดดลงมาและเกิดการสั่นสะเทือน

ดร.ลิซา เดอบรูน นักจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยกลาสโกว์ ได้โพสต์ภาพ GIF ดังกล่าวเพื่อถามชาวเน็ตว่า “ได้ยินเสียงในภาพ GIF นี้หรือไม่?” พร้อมสร้างโพลด้วย ซึ่งปรากฏว่าหลังจากผ่านไปแค่วันเดียว ก็มีคนมาร่วมโหวตกว่า 20,000 คน
จากผลโหวต ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่ามีคนมากถึง 75% หรือคิดเป็น 15,000 คน ที่ได้ยินเสียง “ตุบ”, 14% หรือประมาณ 3,000 คน ที่บอกว่าไม่ได้ยินเสียงอะไรเลย, 4% หรือประมาณ 1,000 คน ที่ได้ยินเสียงอื่นๆ และ 7% หรือประมาณ 1,400 คน ที่บอกว่าแค่โชว์ผลโหวตให้ฉันเห็นก็พอ

เกี่ยวกับเรื่องนี้ ดร.ลิซา เผยว่า สาเหตุที่ทำให้เราได้ยินเสียงจากไฟล์ GIF นี้คือการตอบสนองที่เรียกว่า “Acoustic Reflex” ซึ่งก็คือ “การหดตัวอัตโนมัติ” ของกล้ามเนื้อหูโดยไม่ได้ตั้งใจเวลาที่เราพูดหรือได้ยินเสียงดังมากๆ ซึ่งกล้ามเนื้อในหูชั้นกลางจะทำการหดตัวเพื่อป้องกันหูชั้นในที่บอบบางไม่ให้ได้รับความเสียหาย
การหดตัวนี้มักจะเกิดขึ้นตอนที่เกิดเสียงที่มีคลื่นความถี่ต่ำ เช่น เสียงดังจากวัตถุขนาดใหญ่ตกกระทบลงพื้น สอดคล้องกับเจ้าเสาไฟฟ้ายักษ์ที่กำลังกระโดดอยู่ ซึ่งคนที่อ้างว่าได้ยินเสียงจากการดูภาพ GIF นี้ ก็คือเสียงที่เกิดจากการหดตัวของเจ้ากล้ามเนื้อนี้ภายในหูในช่วงเวลาที่เราคาดหวังว่ามันจะเกิดเสียงดังนั่นเอง

ด้านผู้เชี่ยวชาญท่านอื่นให้ความเห็นว่า “ความคาดหวัง เป็นเหตุให้บางคนได้ยินเสียงจากภาพ GIF นี้ เราเห็นว่าเสาไฟฟ้ากำลังกระโดด และผู้คนก็คาดว่าจะได้ยินเสียงอะไรจากการกระโดดนั้น”

และนี่ก็คือคำอธิบายทางวิทยาศาสตร์ที่เป็นคำตอบของการที่หลายคนได้ยินเสียงจาก “ภาพเคลื่อนไหวที่ไม่มีเสียง” จนกลายเป็นประเด็นให้ชาวเน็ตได้ถกกันอยู่พักใหญ่