แพทย์ญี่ปุ่นชี้ 5 ยาใกล้ตัวที่ควรระวัง แม้ป่วยก็ไม่ควรใช้พร่ำเพรื่อ หมอเองถ้าไม่จำเป็นจริงๆ ก็ไม่กิน

เมื่อเจ็บป่วย เรามักพึ่งพายาเพื่อบรรเทาอาการ แต่ทั้งการใช้ยามากเกินไปในวัยหนุ่มสาว และปัญหาสุขภาพที่เกิดจากการใช้ยาหลายชนิดในผู้สูงอายุ ต่างเตือนเราว่า ยาไม่ได้แก้ไขปัญหาเสมอไป และอาจมีความเสี่ยงซ่อนเร้น แพทย์ญี่ปุ่นกล่าวอย่างตรงไปตรงมาว่า แม้แต่การผ่าตัดและการใช้ยาก็อาจสร้างอันตรายได้ พร้อมชี้ 5 ยาที่ควรใช้อย่างระมัดระวัง โดยระบุว่า “แม้ป่วยก็ไม่ควรใช้พร่ำเพรื่อ”

1. ยาปฏิชีวนะ

แพทย์หลายคนเตือนว่า การใช้ยาปฏิชีวนะเกินจำเป็นเป็นปัญหาใหญ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกรณีของโรคหวัดที่เกิดจากไวรัสซึ่งยาปฏิชีวนะไม่สามารถรักษาได้ ดร.ทานิกุจิ เคียว จากโรงพยาบาลในโตเกียวเน้นว่า ยาปฏิชีวนะเหมาะสำหรับการต่อสู้กับเชื้อแบคทีเรียเท่านั้น และควรใช้เฉพาะในกรณีที่มีไข้สูงร่วมกับอาการปอดอักเสบ

การใช้ยาปฏิชีวนะมากเกินไปยังส่งผลให้แบคทีเรียที่มีประโยชน์ในลำไส้ถูกทำลาย และก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพระยะยาว แพทย์จึงแนะนำให้ใช้เฉพาะเมื่อจำเป็นเท่านั้น

2. ยาแก้หวัด

ยาแก้หวัดที่วางขายทั่วไปอาจดูปลอดภัย แต่จริง ๆ แล้วมีความเสี่ยงสูง ดร.ทานิกุจิเตือนว่า ยาเหล่านี้อาจนำไปสู่การพึ่งพายา เนื่องจากมีส่วนประกอบของสารเสพติดในปริมาณเล็กน้อย เช่น ไดไฮโดรโคเดอีน และสารกระตุ้น เช่น เมทิลเอฟีดรีน

ยาแก้หวัดสามารถบรรเทาอาการชั่วคราว แต่ไม่สามารถรักษาต้นตอของโรคได้ การปล่อยให้ร่างกายฟื้นตัวเองจึงเป็นทางเลือกที่ดีกว่า

3. ยานอนหลับ

ยานอนหลับ โดยเฉพาะกลุ่มเบนโซไดอะซีพีน (Benzodiazepine) เป็นปัญหาสังคมที่แพร่หลาย เพราะมีความเสี่ยงต่อการเสพติดสูง แพทย์หลายคนแสดงความกังวลว่ายาเหล่านี้ถูกสั่งจ่ายง่ายเกินไป

ตัวอย่างเช่น ในปี 2012 เกิดเหตุโศกนาฏกรรมที่แม่คนหนึ่งในญี่ปุ่นซึ่งรับประทานยานอนหลับ Myslee ได้ทำร้ายลูกชายโดยไม่รู้ตัว แม้จะมีกรณีนี้ ยานี้ยังคงเป็นยานอนหลับที่นิยมสั่งจ่ายมากที่สุดในญี่ปุ่น

4. ยาลดคอเลสเตอรอล

ผู้สูงอายุจำนวนมากกังวลเรื่องคอเลสเตอรอล แต่แพทย์เตือนว่า ยาลดคอเลสเตอรอลกลุ่มสแตติน (Statin) ควรใช้อย่างระมัดระวัง เนื่องจากคอเลสเตอรอลชนิด LDL มีบทบาทสำคัญในการสร้างสารที่จำเป็นในร่างกาย เช่น กรดน้ำดีและวิตามินดี

งานวิจัยบางชิ้นยังแสดงให้เห็นว่าผู้ที่มีคอเลสเตอรอลในระดับปานกลางอาจมีอายุยืนยาวกว่า แพทย์จึงแนะนำให้พิจารณาอย่างรอบคอบก่อนเริ่มใช้ยา

5. ยารักษาโรคเบาหวาน

ยากลุ่ม SU ที่ช่วยกระตุ้นตับอ่อนให้หลั่งอินซูลิน อาจช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด แต่มีผลข้างเคียง เช่น การเพิ่มน้ำหนัก และการทำงานหนักของตับอ่อนในระยะยาว

แพทย์บางคนแนะนำให้เลือกยากลุ่ม SGLT2 ที่ช่วยร่างกายขับน้ำตาลส่วนเกินออกทางปัสสาวะ ซึ่งช่วยลดภาระของตับอ่อนได้ดีกว่า

สรุปคือ แม้ว่ายาจะมีประโยชน์ แต่การใช้ยาโดยไม่ระมัดระวังอาจก่อให้เกิดผลเสียในระยะยาว แพทย์ญี่ปุ่นเน้นย้ำถึงความสำคัญของการใช้ยาด้วยความระมัดระวัง และให้ความสำคัญกับการฟื้นฟูร่างกายอย่างเป็นธรรมชาติ