เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม 2567 สภายุโรปเริ่มดำเนินการร่างกฎหมายฉบับแรกของโลกเพื่อควบคุมการใช้ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence – AI) สำหรับธุรกิจ การพัฒนา AI ถือเป็นโอกาสอันยิ่งใหญ่ แต่ก็มีปัจจัยเสี่ยงที่กว้างขวางมากและมีความหวาดกลัวว่า ระบบ AI อาจคุกคามการทำงานหลายด้าน ทำให้ต้องมีการเพิ่มความเข้มแข็งของซอฟต์แวร์เฝ้าระวัง แม้จะไม่เป็นอันตรายต่อชีวิตผู้ใช้งานก็ตาม

กฎระเบียบของยุโรปเกี่ยวกับ AI ได้รับการอนุมัติอย่างเป็นเอกฉันท์จากทุกประเทศสมาชิกของสหภาพยุโรป และมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันพฤหัสบดีที่ 1 สิงหาคม 2567 นับเป็นครั้งแรกที่มีการบังคับใช้กฎหมายเพื่อควบคุมการใช้ AI โดยเฉพาะการใช้งานเชิงพาณิชย์ ซึ่งไม่อาจมองข้ามผลกระทบต่อบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่และบุคคลทั่วไปได้ นับเป็นจุดจบของการใช้ลูกเล่นของเทคโนโลยีแบบไร้ขอบเขต

สื่อด้านเศรษฐกิจ CNBC ระบุว่า กฎหมายฉบับนี้กำหนดขอบเขตและแนวทางตามความเสี่ยงในการควบคุม AI ในการวิเคราะห์ข้อความ ซึ่งหมายความว่า การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีต่างๆ จะได้รับการควบคุมแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับระดับความเสี่ยงที่อาจส่งผลกระทบต่อสังคม

• ทำเต็มที่! เมย์ รัชนก พ่าย นักแบดอินโด 2-0 เกม ตกรอบ 8 คน “โอลิมปิก 2024”
• เปิดโพสต์แรก Shi Yuqi หลังแพ้ วิว กุลวุฒิ ในโอลิมปิก ลั่นแคปชั่นสุดเศร้า
• เกินต้าน! วิว กุลวุฒิ ชนะแบดมินตัน มือ 1 ของโลก เข้ารอบ โอลิมปิก 2024

การประยุกต์ใช้โปรแกรม AI ที่ถือว่ามี “ความเสี่ยงสูง” รวมถึงการใช้กับรถยนต์ขับเคลื่อนอัตโนมัติ อุปกรณ์ทางการแพทย์ ระบบการอนุมัติสินเชื่อ ระบบการให้คะแนนในระบบการศึกษา และระบบระบุตัวตนด้วยไบโอเมตริกระยะไกล รวมถึงการใช้งานเชิงพาณิชย์ใดๆ ที่ครอบคลุมในหมวดหมู่นี้จะต้องได้รับการประเมินความเสี่ยงอย่างเข้มงวดและระบบบรรเทาผลกระทบที่จะติดตามมา

การใช้งาน AI ในรูปแบบอื่นๆ ที่ถือว่าขัดแย้งกับกฎหมายยุโรปจะถูกจัดเป็น “ความเสี่ยงที่ยอมรับไม่ได้” เช่น ระบบ “การให้คะแนนทางสังคม” ที่จัดประเภทพลเมืองตามการรวบรวมและการวิเคราะห์ข้อมูล รวมถึงการสืบสวนแบบ “คาดการณ์” ที่พยายามประเมินความน่าจะเป็นที่บางคนจะก่ออาชญากรรม นอกจากนี้ ยังห้ามใช้เทคโนโลยีในการจดจำอารมณ์ในที่ทำงานหรือในโรงเรียน

บริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ที่ลงทุนมหาศาลในการพัฒนา AI ถือเป็นเป้าหมายแรก แม้ว่าทั้ง Microsoft, Alphabet หรือ Meta จะไม่ได้อยู่ในยุโรป แต่สหภาพยุโรปก็เป็นตัวแทนของตลาดที่พวกเขาจะต้องปรับตัวให้ได้ โดยเฉพาะเมื่อกฎหมายเหล่านี้สามารถสร้างแรงบันดาลใจให้กับประเทศในภูมิภาคอื่นด้วย

“กฎระเบียบของ AI มีผลกระทบนอกเหนือไปจากภายในสหภาพยุโรป” นายชาร์ลี ทอมป์สัน รองประธานอาวุโสของบริษัทไอที Appian ยืนยันกับ CNBC “สิ่งนี้นำไปใช้กับองค์กรใดๆ ที่มีการดำเนินงานหรือผลกระทบในสหภาพยุโรป ซึ่งหมายความว่ากฎระเบียบของ AI มีแนวโน้มที่จะนำไปใช้กับคุณไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ใดก็ตาม สิ่งนี้จะนำไปสู่การตรวจสอบยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยีอย่างเข้มงวดมากขึ้น เกี่ยวกับการดำเนินงานของพวกเขาภายในตลาดเดียวของสหภาพยุโรปและการใช้ข้อมูลของพลเมืองสหภาพยุโรป”

สำหรับ AI ที่สร้างเนื้อหาซึ่งผู้ใช้ส่วนใหญ่คุ้นเคยนั้น จัดอยู่ในหมวดหมู่ “วัตถุประสงค์ทั่วไป” ไม่ได้หมายความว่า ChatGPT และ Gemini จะไม่อยู่ภายใต้กฎเกณฑ์นี้ ซึ่งจะต้องปฏิบัติตามกฎหมายคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาของสหภาพยุโรปอย่างเคร่งครัด รวมทั้งรับประกันการปกป้องข้อมูลผู้ใช้อย่างเพียงพอด้วยความโปร่งใสบนพื้นฐานโมเดล AI

อย่างไรก็ตาม นักพัฒนา AI กล่าวว่า สหภาพยุโรปจำเป็นต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่า โมเดลโอเพนซอร์ส ซึ่งเปิดให้สาธารณะใช้งานได้ฟรีและสามารถใช้เพื่อสร้างแอปพลิเคชัน AI ตามรูปแบบเฉพาะตัวต้องไม่ถูกควบคุมเข้มงวดเกินไป