เชื่อว่าหลายคนคงจะคุ้นเคย สำหรับการใช้ภาษาบอกตำแหน่งในการแข่งขันต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การประกวดนางงาม ที่แทบจะทุกเวทีจะมีรูปแบบเดียวกันเมื่อประกาศผลผู้ชนะ นั่นก็คือ ตำแหน่ง “ชนะเลิศ” ซึ่งเป็นที่รู้กันดีว่ามอบให้ผู้ที่ชนะอันดับ 1
แต่หลายคนก็น่าจะมีความสงสัยตามมาเช่นกันว่า เพราะเหตุใด ผู้ที่ได้อันดับ 2 คือรองจากผู้ชนะเลิศนั้น ถึงนิยมใช้คำว่า “รองอันดับ 1” แทนที่จะใช้ให้เข้าใจง่ายๆว่า “ผู้ชนะอันดับ 2” เช่นเดียวกับการที่ใช้คำว่า “รองอันดับ 2” ที่หมายถึง “ผู้ชนะอันดับ 3”
เกี่ยวกับเรื่องนี้ คำตอบที่จะคลายความสงสัยนั้นไม่ยาก ก็เพราะการประกวดนางงาม (รวมไปถึงการแข่งขันกีฬา) ภาษาไทยได้รับอิทธิพลแปลมาจากภาษาอังกฤษตรงๆ นั่นก็คือ
(ที่ 1) ผู้ชนะเลิศ = Winner หรือ Champion
(ที่ 2) รองอันดับ 1 = First runner-up
(ที่ 3) รองอันดับ 2 = Second runner-up
นอกจากนี้ ยังมีเกร็ดความรู้เพิ่มเติมจากหนังสือภาษาไทยธุรกิจ ระดับอุดมศึกษา กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์สร้างสรรค์-วิชาการ ของ ศ.ปรีชา ช้างขวัญยืน (ปี 2536) ยังระบุถึงการใช้คำว่า “ชนะเลิศอันดับหนึ่ง” ด้วยว่า
“ชนะเลิศอันดับหนึ่ง
คำว่า เลิศ หมายถึงสูงสุดอยู่แล้ว
ชนะเลิศ จะเป็นอันดับอื่นไม่ได้ นอกจากอันดับหนึ่ง
จึงไม่ต้องพูดซ้ำว่า อันดับหนึ่ง อีก
พูดเพียง ชนะเลิศ ทุกคนก็เข้าใจอยู่แล้วว่าอันดับหนึ่ง”
ศ.ปรีชา ช้างขวัญยืน กล่าวถึงกรณีข้างต้นว่า เป็นความบกพร่องเรื่องการใช้ถ้อยคำเยิ่นเย้อหรือขาดความกระชับ ส่วนใหญ่เป็นเพราะไม่ระมัดระวังว่าคำที่ใช้มีความหมายอย่างไร จะใช้คำให้น้อยลงโดยที่ความหมายคงเดิมหรือชัดขึ้นได้หรือไม่ ใช้คำที่มีความหมายซ้ำกันหรือไม่ เมื่อขาดความระมัดระวังก็ใช้คำที่ไม่จำเป็น ทำให้ข้อความยาวขึ้น บางครั้งก็ทำให้เกิดความสับสนด้วย