อั๋น-คำผกาไม่เห็นด้วย ลดเกณฑ์อภัยโทษยาเสพติด ชี้แก้ปัญหาแบบมักง่าย คิดชั้นเดียว ขอให้มองรอบด้าน ส่งคนบริสุทธิ์เข้าคุกจากเรื่องนี้เยอะแล้ว

วันที่ 11 ต.ค.2565 ข่าวจบ คนไม่จบ! EP34 วิเคราะห์เจาะลึก ถึงพริกถึงขิง จากมุมมอง “อั๋น ภูวนาทและ แขก คำผกา” กับ 3 วิพากษ์เผ็ดร้อน 3 ประเด็นฮอต เล็งทบทวนเกณฑ์ขออภัยโทษคดียาเสพติดเข้ม หวังแก้ปัญหา ไทยแลนด์โอนลี่ รถเมล์เห็ดงอกจากเบาะ สะท้อนคุณภาพชีวิต อุทาหรณ์ เด็กหญิงแอบส่งของลับ-หมอท้อเจอคนไข้ส่งกีวินิจฉัยข่าวจบ โดยพิธีกรคืออั๋น-ภูวนาท คุนผลิน และคำผกา ลักขณา ปันวิชัย สำหรับเรื่องเล็งทบทวนเกณฑ์ขออภัยโทษคดียาเสพติดนั้น ส่วนตัวไม่เห็นด้วย มันเป็นการแก้ปัญหาที่มักง่ายมาก เป็นการคิดแบบชั้นเดียว

คำผกาเผยว่า เหตุสังหารหมู่ที่หนองบัวลำภู ไม่มีหลักฐานว่าเกี่ยวข้องกับยาเสพติด ก่อนไปก่อเหตุ ซึ่งเหตุแบบนี้ ผู้ก่อเหตุจะวางแผนมาเป็นอย่างดี มีสติเป็นอย่างดีถึงลงมือ ดังนั้นสิ่งหนึ่งที่สังคมไทยขาดหายคือ เรื่องอาชญาวิทยา ไม่มีการเก็บข้อมูลด้านนี้ เพื่อออกแบบป้องกันเรื่องนี้ในอนาคต

ในต่างประเทศ คดีอาชญากรรมที่ลดลง เขาแก้ปัญหา เช่นไปสร้างไฟ ไปสร้างสวนสาธารณะ ในซอยเปลี่ยว มีคนพลุกพล่าน ทำให้การก่อเหตุเป็นไปได้ยาก การแก้ปัญหา ข้อมูลตรงนี้ มันมีมิติการออกแบบเมือง การสร้างสิ่งแวดล้อม เช่นในเนเธอร์แลนด์ มีการแก้ปัญหานักเรียนตีกัน ระหว่าง 2 โรงเรียน พบว่ามันเลิกเรียนพร้อมกัน ก็ไปปรับให้เลิกไม่ตรงกัน ทำให้การตีกันก็ค่อยๆ หายไป ความแค้นก็จางไป

เวลาเรามองอะไร ไม่ทันได้ค้นหาความจริง ก็พูดเรื่องยาเสพติดไปแล้ว ทั้งที่มันมีปัญหาอื่นหรือไม่ มีหลายเหตุผล ต้องให้เวลาในการเก็บข้อมูล เก็บสถิติพวกนี้ก่อนไหม หรือพูดเรื่องอำนาจนิยม การแก้ปัญหาด้วยความรุนแรงในกองทัพ หรือตำรวจเลย

ทีนี้พอมาเป็นเรื่องการลดโทษผู้ต้องขังยาเสพติด ซึ่งมันมีบทความที่สะท้อนปัญหานักโทษล้นคุก ซึ่งแออัดมาก เพราะติดคุกในคดียาเสพติด บางคนเข้าไปเพราะมียาบ้า 2 เม็ด เราเชื่อว่าสังคมมาถูกทางแล้ว ดังนั้นอย่าไปสนับสนุนให้ใช้อำนาจรัฐ เอาคนใช้ยาไปติดคุกอีกแล้ว เราก้าวหน้ามาพอสมควร ในนโยบายจัดการปัญหายาเสพติด

ที่ผ่านมามีคนบริสุทธิ์ติดคุกเพราะถูกยัดยาเยอะมาก บางคนไม่ถึงขั้นผู้ค้าหรือเสพจนคุ้มคลั่ง ต้องอยู่ในเรือนจำ ทุกวันนี้ระบบราชการและกลไกกฎหมายได้จัดการผู้ค้ารายใหญ่ๆ ทั้งหมดแล้วหรือยัง เส้นทางลำเลียงต้องจัดการสิ่งนั้นให้ได้ก่อน ปฏิเสธได้ไหมว่าไม่มีคนมีสีเกี่ยวข้องกับเรื่องพวกนี้ ถ้าเราสะสางให้มันโปร่งใสไม่ได้ ก็ไม่อาจการันตีว่าจะมีคนบริสุทธิ์ถูกยัดยา

หากทำสงครามยาเสพติด ทุกโรงพักจะต้องแข่งกันจับยา และทุกคนคิดว่าเป็นละคร เกิดการห่ำหั่นชิงอำนาจกันเอง กลั่นแกล้งกัน ในรัฐบาลที่เราไว้ใจไม่ได้เลยว่ามีธรรมาภิบาลจริงๆ

สิ่งที่เราต้องเร่งฟื้นฟูคือศูนย์บำบัด ศูนย์รับปรึกษาคนมีปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยาทุกประเภท แทนที่จะใช้คำว่ายาเสพติด เราใช้ให้มันครอบคลุมยาที่ทำให้คุณไม่เป็นปกติ ทั้งเหล้า ทั้งบุหรี่ ถ้าลองไปแล้ว ชีวิตกำลังจะแย่ เพราะต้องพึ่งพิงยาแบบนี้ ศูนย์นี้เปิดรับได้หมด มันจะช่วยคนพึ่งพิงยา และชุมชนรอบข้าง บางทีลูกติดยา แม่มาหาก่อน เพราะลูกไม่ยอมไป ก็ช่วยเยียวยาแม่ไปก่อน

อีกมิติหนึ่ง ช่วงน้ำท่วม คนล้มละลาย หมดตัว กลายเป็นหนี้ทับถม มีปัญหาการเงิน มีคนออกไปหารายได้ บ้านแตกสาแหรกขาด เด็กจะถูกทิ้งกับปู่ย่าตายาย ซึ่งจะรู้ทันชีวิตวัยรุ่นไหม เด็กหลุดจากการศึกษาเท่าไหร่ พึ่งเพื่อน ซึ่งเป็นสายเดินยา ปัญหาครอบครัวก็จะบังเกิด รัฐบาลเอื้อมได้ถึงตรงไหน ก็ต้องไปโอบอุ้ม ไม่งั้นจะพังทลายกันหมด

อั๋นเผยว่า คุกต้องไม่ใช่ที่เก็บขยะ ก่อนจะเข้าก็ต้องคัดให้ดี พอเอาไปปนเหมือนกัน มันก็จะแย่หมด เราต้องทำให้เขากลับมาสร้างประโยชน์ให้กับโลก เขาไม่แปลกแยกกับสังคม และสัมผัสได้ว่าชีวิตที่ดีกว่าเป็นอย่างไร จนรู้สึกว่าอยากมีชีวิตที่ดีแบบนี้ คือสิ่งที่ได้รับในคุก

นักจิตวิทยาได้สำรวจมาแล้วว่า ทำไมถึงเกิดการฆ่าขึ้น เพราะเขาขาดสายสัมพันธ์กับโลกไปแล้ว ไม่ได้รู้สึกถึงความเจ็บปวดของคนอื่นและของเรา ทำให้สูญสิ้นความเป็นคน พอเข้าไปในคุก ไม่เพียงแต่ต้องฝึกอาชีพ แต่ยังต้องซ่อมแซมสายสัมพันธ์นั้นในตัวขึ้นมาใหม่ ซึ่งเป็นสิ่งที่เรือนจำต้องมอบให้เขา

“เราไม่ได้เข้าข้างคนผิด แต่เพื่อความปลอดภัยในสังคม คือสิ่งที่เราต้องทำ มันคือการซ่อมสายสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์”

สิ่งที่ทำให้เราแตกต่างจากสัตว์ชนิดอื่น คือการที่คนโหยหาความรัก ความคิดถึง ถ้าเราไม่มี ก็คือหินก้อนหนึ่ง ถ้าคนเราเย็นชาไปแล้ว จะทำอะไรก็ได้ มันไม่ควรเกิดขึ้น ถ้าหายไปก็ต้องซ่อมแซมมันขึ้นมาใหม่

“มันเป็นทางเดียว แต่เราไม่มีทางเลือก แค่นั้นเอง”

อั๋นเผยว่าเรื่องนี้ไม่ได้ง่าย แต่ถ้าไม่เริ่ม ก็จะไม่ได้ทำอะไรสักที คนเหล่านี้ควรได้สร้างสายสัมพันธ์กับความรัก ที่ผ่านมาก็มีการอนุญาตให้นักโทษมีสัตว์เลี้ยง กับสวน มันทำให้เกิดตรงนี้ขึ้นมา

ที่ผ่านมาเราเห็นเลเยอร์ชั้นน้อยลง จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และเรื่องนี้มันทำได้ แต่อย่าละทิ้งประเด็นอื่นๆ ด้วย เพราะมันน่าจะแก้ปัญหาได้มากกว่าด้วย