หมอธีระวัฒน์ ยืนยัน ‘ฝีดาษลิง 2022’ ติดเมื่อสัมผัสใกล้ชิดจริง ๆ ไม่ติดง่ายแบบโควิด ชี้หากเป็นจริง แม้เป็นแค่ผื่นแผลตุ่ม ร่างกายสบายดี แต่เริ่มแพร่เชื้อได้แล้ว

1 ส.ค. 2565 – ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ผู้อำนวยการศูนย์วิทยาศาสตร์สุขภาพโรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊กให้ความรู้เกี่ยวกับ โรคฝีดาษลิง โดยมีรายละเอียดดังนี้

ประเด็นสำคัญของฝีดาษลิง ที่เปลี่ยนใหม่ 2022 ห้ามตื่นตระหนก ติดต่อเมื่อมีการสัมผัสใกล้ชิดจริง ๆ อยู่ด้วยกันนาน เดินผ่านกัน นั่งห่างกัน ไม่ได้ติดง่ายแบบโควิด

1.ไม่เป็นไปตามตำราในเรื่องของลักษณะอาการ ผื่นตุ่มแผลที่ผิวหนัง และอาการนำ (ไม่ไปตาม traditional symptom sequence และ lesion evolution)

2.ทั้งนี้อาการเริ่มต้นเป็นผื่นแผลตุ่ม โดยที่ทั่วไปยังรู้สึกสบายดีได้ และขณะนั้น “แพร่เชื้อได้แล้ว”

3.ไม่จำเป็นต้องเริ่มตามลำดับ จากผื่นราบ นูน ตุ่มน้ำ ตุ่มหนอง แผลแตก สะเก็ด แต่กลับมีหลายแบบ ลักษณะ ในขณะเดียวกัน (polymorphic)

4.ผื่นตุ่มแผล เกิดในร่างกายตำแหน่งเดียวได้ในที่ซ่อนเร้น โดยกระจายหรือไม่กระจายต่อได้ ที่ซ่อนเร้น เช่น อวัยวะเพศ บริเวณทวารหนัก ในปาก กระพุ้งแก้ม ลิ้นต่อมทอนซิล ผนังลำคอด้านหลัง เป็นตุ่ม แผล เยื่อบุตา

5.อาการเฉพาะที่ ปวดในทวาร ปวดเวลาถ่ายอุจจาระ 36% เจ็บคอ 16.8% องคชาตบวม 15.7% ตุ่มแผลในปากคอ กระพุ้งแก้ม 13.7% ต่อมทอนซิลอักเสบบวมแดง บวมมีหนอง จนถึงฝี 4.6%

6.อาการทางร่างกาย คือ ความรู้สึกไม่สบาย ไข้หรือไม่มีไข้ ปวดเมื่อย ปวดหัวปวดหลัง ต่อมน้ำเหลืองโต ทั้งนี้ อาจไม่เป็น “อาการนำ” เป็น “อาการตามหลังผื่นตุ่มแผล” และ “ไม่จำเป็นต้องมีครบทุกอย่าง”

7.การแพร่เชื้อเริ่มได้ตั้งแต่มีอาการทางร่างกายหรือมีแต่อาการทางผิวหนัง เยื่อบุเฉพาะที่ ละอองฝอย ไอจาม พูด น้ำลาย การสัมผัสใกล้ชิดกัน เนื้อแนบเนื้อ (skin to skin) หน้าแนบหน้า (face to face) ขณะนวด จูบ เลีย สัมผัสผิว ตุ่ม ผื่นและเอาไปเข้าตาและเยื่อบุ และแผลในร่างกาย เช่น การมีเพศสัมพันธ์และระหว่างมีเพศสัมพันธ์ ใช้อุปกรณ์ Sex toy ร่วม เสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่ม ผ้าปูที่นอน ไวรัสตกค้างที่พื้นผิวติดได้ 15 วัน

8.ใครเสี่ยง ?
เด็กอายุน้อยกว่า 8 ขวบ คนท้อง ภูมิคุ้มกันบกพร่อง มีโรคผิวหนังอยู่แล้ว เช่น eczema โรคผิวหนัง ตุ่มพุพองตกสะเก็ดคันแสบ รวมสะเก็ดเงิน

9.ใครเมื่อเป็นแล้วต้องระวังอาการหนัก ?
ตุ่มแผลที่บริเวณเยื่อบุตา ผื่นตุ่มที่แผ่ไปทั่วตัว ตุ่มที่รวมเป็นกระจุก เป็นแพ มีตกเลือดในบริเวณผื่นตุ่ม แผล อาการไข้และอาการทางร่างกายหนักขึ้น รวมทั้งหายใจเหนื่อย (ปอด หัวใจ ไต) และเริ่มล้าคิดอะไรไม่ออก (สมอง)

เราสามารถป้องกันได้ และถ้าเป็นผู้สัมผัสไม่ต้องอยู่โรงพยาบาลทุกรายได้ (ขึ้นกับนโยบายของประเทศ) โดยถ้าสามารถกักตัว 21 วัน มีการรายงานเป็นระยะ

แม้ติด (ในต่างประเทศ) ถ้าอาการไม่หนัก ให้กักตัว แยกตัว ใส่เสื้อแขนยาว ขายาว ถ้ามีสัตว์เลี้ยงที่ต้องดูแล ใส่ถุงมือ หลีกเลี่ยงการสัมผัส กอดจูบ สัตว์เลี้ยง ยังไม่ชัดกรณีจากคนไปสู่หมาแมว
ข้อมูลจาก data sources เช่น UK health security agency US CDC วารสาร นิวอิงแลนด์ BMJ San Francisco public health เป็นต้น

รายละเอียดเหล่านี้เปลี่ยนแปลงได้และต้องติดตามเป็นระยะ