การใช้งานสื่อสังคมออนไลน์อาจทำให้ร่างกายและจิตใจได้รับผลกระทบ เช่น การรับข้อมูลข่าวสารมากเกินไปการถูกกระตุ้นทางอารมณ์อย่างรุนแรง รวมทั้งการถูกกลั่นแกล้งหรือถูกวิพากษ์วิจารณ์ จึงควรทำโซเชียลดีท็อกซ์ (Social Detox) เพื่อบำบัดการได้รับผลของสื่อสังคมออนไลน์ โดยลดการใช้ให้น้อยลง เพื่อลดการรับข้อมูลข่าวสารล้างสารพิษจากสื่อสังคมออนไลน์ และฟื้นฟูสภาพจิตใจ
วิธีทำโซเชียลดีท็อกซ์ด้วยตนเอง
อ. นพ.ชาวิท ตันวีระชัยสกุล โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ระบุวิธีทำโซเชียลดีท็อกซ์ด้วยตนเองเอาไว้ ดังนี้
- ปิดแจ้งเตือนในช่วงพัก
สมองจะเกิดการตอบสนองต่อเสียงและการสั่นแจ้งเตือน ทำให้ร่างกายต้องตรวจเช็กการแจ้งเตือนของโทรศัพท์อย่างสม่ำเสมอ ซึ่งอาจกระตุ้นความกังวลและเพิ่มความกลัวการอยู่คนเดียว - กำหนดเวลาใช้งานโทรศัพท์
กำหนดเวลาการใช้โทรศัพท์และสื่อสังคมออนไลน์ต่างๆ เช่น พักการใช้งานทุก 30 นาที หรือกำหนดการใช้งานครั้งละ 5-10 นาที - ทำโซเชียลดีท็อกซ์ทุกวันหยุด
วันหยุดเป็นช่วงเวลาพักผ่อนซึ่งเหมาะกับการใช้ชีวิตโดยปราศจากอินเทอร์เน็ตสื่อสังคมออนไลน์ หรือใช้ให้น้อยที่สุด เพื่อให้ร่างกายและสมองได้ผ่อนคลาย - ซึมซับบรรยากาศแบบออฟไลน์
การปิดโทรศัพท์ การใช้ชีวิตแบบออฟไลน์ การไม่ลงภาพหรือสถานะในสื่อสังคมออนไลน์และการทำกิจกรรมนอกหน้าจอ เช่น อ่านหนังสือ ท่องเที่ยว สนทนากับเพื่อน ใช้เวลาร่วมกับญาติหรือครอบครัว เพื่อรับประสบการณ์นอกสื่อสังคมออนไลน์อย่างเต็มที่ - จัดการเนื้อหาของข้อมูลที่ได้รับ
เลือกรับข้อมูลจากแหล่งที่น่าเชื่อถือ ลดการติดตามผู้มีอิทธิพลบนสื่อสังคมออนไลน์ (Infuencer) ที่ไม่ได้ประโยชน์ และเลือกติดตามเฉพาะคนที่ทำให้เรารู้สึกดีและมีความสุข - งดเล่นโทรศัพท์ก่อนนอน
แสงไฟจากหน้าจออุปกรณ์ หรือโทรศัพท์แบบสมาร์ทโฟนจะกระตุ้นให้สมองทำงานมากขึ้นและลดการทำงานของสารเมลาโทนินที่ช่วยในการนอนหลับ ทำให้นอนหลับได้ยากขึ้น
คำแนะนำจากแพทย์
หากทำโซเชียลดีท็อกซ์แล้วยังมีความรู้สึกว่าตนเองได้รับผลกระทบจากการใช้งานสื่อสังคมออนไลน์ เช่น รู้สึกเครียด เศร้า หรือหดหู่ติดต่อกันเป็นเวลานาน ควรรีบปรึกษานักจิตวิทยา หรือจิตแพทย์
