อ.เจษฎ์ ช่วยยืนยันอีกเสียง ใช้เบกกิ้งโซดาดับไฟได้ “จริง” แต่ควรใช้ในกรณีฉุกเฉินที่ไฟไม่รุนแรง และห้ามใช้กับสิ่งนี้!

จากกรณีโลกออนไลน์แห่แชร์คลิปวิดีโอ สาธิตวิธีการดับไฟแบบฉุกเฉิน โดยใช้ “เบกกิ้งโซดา” ทำให้หลายคนเกิดข้อสงสัยว่าสามารถทำได้จริงหรือไม่ และมีความเสี่ยงเกิดอันตรายหรือเปล่า?

ในเรื่องนี้ ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ให้ความรู้ผ่านทางเฟซบุ๊ก Jessada Denduangboripant ยืนยันว่า “เบกกิ้งโซดา ใช้ดับไฟได้จริงครับ” ในกรณีฉุกเฉินที่ไฟไม่ได้รุนแรง และไม่มีถังดับเพลิง

เบกกิ้งโซดา ก็คือสาร โซเดียมไบคาร์บอเนต (sodium bicarbonate) ซึ่งเมื่อมันถูกความร้อน จะกลายสภาพเป็นสาร โซเดียม คาร์บอเนต (sodium carbonate) พร้อมกับปลดปล่อย น้ำ และก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (carbon dioxide) ออกมา ซึ่งก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์นี้เอง ที่ช่วยไปดับไฟ โดยการเข้าไปแทนที่ก๊าซออกซิเจน ซึ่งจำเป็นต่อการสันดาปของเชื้อเพลิง ดังนั้น โซเดียมไบคาร์บอเนต จึงสามารถเอามาใช้ดับไฟขนาดเล็ก ที่เกิดจากน้ำมันหรือไฟฟ้าได้ โดยการโยนใส่ลงไปบนไฟ ให้ความร้อนจากไฟไปทำให้เกิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ขึ้น

ทั้งนี้ อ.เจษฎ์ ย้ำด้วยว่า ใช้เบกกิ้งโซดาดับไฟนั้นมีข้อจำกัด คือห้ามใช้ในการดับไฟที่เกิดใน หม้อใส่น้ำมันทอดอาหาร (ทอดแบบ deep fry) เพราะการที่ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ถูกปลดปล่อยออกมากระทันหัน อาจจะทำให้น้ำมันกระเด็นออกมา เป็นอันตรายกับเราได้

โซเดียมไบคาร์บอเนต เป็นส่วนประกอบของสารเคมีดับเพลิงแห้ง ที่อยู่ในถังดับเพลิง ชนิด BC โดยเอามาใช้แทนสาร ไดแอมโมเนียมฟอสเฟต (diammonium phosphate) ที่มีฤทธิกัดกร่อนสูงกว่า และใช้อยู่ในถังดับเพลิงชนิด ABC และความที่โซเดียมไบคาร์บอเนต มีฤทธิเป็นด่าง มันจึงเป็นสารเคมีแห้งที่ถูกนำมาใช้ในอุปกรณ์ยับยั้งเพลิงไหม้ขนาดใหญ่ ในครัวของร้านอาหารภัตตาคาร โดยสภาวะที่มันเป็นด่างนี้ จะช่วยทำให้เกิดปฏิกิริยา ซาปอนนิฟิเคชั่น saponification กับพวกน้ำมันร้อนๆ ในครัว ทำให้เกิดเป็นฟองโฟมของสบู่ขึ้น

• ทุกบ้านควรรู้! อ.เจษฎ์ ตอบแล้ว ก๊าซหุงต้มยี่ห้อดัง เปลวไฟเป็น “สีเขียวสด” อันตรายไหม?
• หลายคนก็เพิ่งรู้! กฟภ.เฉลยแล้ว บิลค่าไฟใส่ “ดอกจัน” แทนยอดเงินชำระ หมายความว่าอะไร?