ใกล้เทศการสังสรรค์ของประชาชากรทั่วโลกอย่าง ‘เทศกาลปีใหม่’ ที่ไม่ว่าประเทศไหนๆ ต่างก็ดื่มกันจนเมามายอย่างไม่รู้ตัว แต่นอกจากอาการเมาแล้วยังอาจเกิดภาวะที่เรียกว่า ‘แอลกอฮอล์เป็นพิษ’ ที่หลายๆ คนอาจะไม่รู้ซึ่งมีความรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้
จากข้อมูลของทางเว็บไซต์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี เผยว่า ภาวะแอลกอฮอล์เป็นพิษ (alcohol poisoning) คือ การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ทุกชนิดในปริมาณมากและดื่มแบบรวดเร็วในช่วงเวลาสั้น ๆ ทำให้ตับไม่สามารถขับสารนี้ออกจากเลือดได้ทัน ระบบการทำงานของร่างกายรวนจนเกิดภาวะช็อกที่เป็นอันตรายร้ายแรงถึงชีวิตได้
สาเหตุของภาวะแอลกอฮอล์เป็นพิษ
การดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ทุกชนิดจนมีระดับแอลกอฮอล์ในเลือดมากกว่า 400 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์จะมีอัตราเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแอลกอฮอล์เป็นพิษขึ้นอยู่กับปัจจัย ดังนี้
- การดูดซึมสารในร่างกายของแต่ละบุคคล
- ปริมาณความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ในแต่ละชนิดของเครื่องดื่ม
- เพศหญิงจะมีปฏิกิริยาต่อแอลกอฮอล์ได้ไวกว่าผู้ชาย
อาการของภาวะแอลกอฮอล์เป็นพิษ
- สับสน
- พูดไม่ชัด พูดไม่รู้เรื่อง
- น้ำตาลในเลือดต่ำ
- ไม่สามารถทรงตัวได้
- ง่วงซึม นอนหลับเยอะกว่าปกติ
- อาเจียน
- หายใจผิดปกติ
- เกิดอาการชัก
- การเคลื่อนไหวของดวงตาเร็วกว่าปกติ
- ตัวเย็นจัด
- ผิวหนังซีด กลายเป็นสีม่วง
- หมดสติ ไม่รู้สึกตัว
- เกิดภาวะกึ่งโคม่า ร่างกายไม่สามารถตอบสนองได้
- หัวใจวายเฉียบพลัน
- หยุดหายใจ
วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นภาวะแอลกอฮอล์เป็นพิษ
- รีบโทรแจ้งหน่วยกู้ชีพ 1669 หรือโทรแจ้งตำรวจ 191 เพื่อขอความช่วยเหลือ
- ปลุกผู้ป่วยให้ตื่นและพยุงให้อยู่ในท่านั่ง
- หากยังดื่มน้ำได้ ให้ผู้ป่วยดื่มน้ำเปล่า
- หากผู้ป่วยหมดสติ ให้จับนอนตะแคงหรืออยู่ในท่าพักฟื้น คอยดูว่าผู้ป่วยยังหายใจอยู่หรือไม่
- หากพบว่าหยุดหายใจให้ทำการช่วยหายใจ หรือหากพบหัวใจหยุดเต้นให้เริ่มการกู้ชีพ CPR
- ทำให้ร่างกายของผู้ป่วยอบอุ่น
- คอยสังเกตอาการจนกว่ารถพยาบาลจะมา
- อย่าให้ผู้ป่วยหลับ
- ห้ามอาบน้ำให้ผู้ป่วย
อาการที่อาจพบและระดับแอลกอฮอล์ในเลือด
- 20 – 49 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ อารมณ์ดี ผ่อนคลาย และการตัดสินใจช้าลงเล็กน้อย
- 50 – 99 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ เริ่มเสียการทรงตัว ควบคุมตัวเองได้น้อยลง และตอบสนองช้าลง
- 100 – 199 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ เดินเซ กล้ามเนื้อทำงานไม่สัมพันธ์กัน
- 200 – 299 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ คลื่นไส้ อาเจียน การรับรู้ลดลง และจำเหตุการณ์ไม่ได้
- 300 – 399 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ หมดสติ ชีพจรลดลง และอุณหภูมิร่างกายลดลง
- มากกว่า 400 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ มีโอกาสหยุดหายใจและเสียชีวิตได้
การตอบสนองต่อระดับแอลกอฮอล์อาจแตกต่างกันในแต่ละบุคคล แม้ระดับจะน้อยกว่า 400 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์ ก็อาจเสี่ยงจะเสียชีวิตจากอุบัติเหตุ หรือการนอนหลับลึกในท่าผิดปกติที่อุดกั้นทางเดินหายใจได้ เช่น การนอนคอพาดกับระเบียงจนกดทางเดินหายใจ
Cr. คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี