กระทรวงสาธารณสุข ออกประกาศ เรื่อง สมุนไพรควบคุม (กัญชา) พ.ศ. 2565 ล่าสุด กำหนดเฉพาะช่อดอกกัญชาเป็นสมุนไพรควบคุม

เป็นการปรับปรุงจากฉบับเดิมที่คุมเข้มกัญชาทั้งต้น ทำให้การนำไปใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ สุขภาพ และเศรษฐกิจทำได้ยาก

ส่วนหนึ่งเพราะถูกต่อต้านจากสังคมอย่าง กว้างขวาง เนื่องจากรัฐบาลปล่อยให้เกิดสุญญากาศ จนมีการใช้กัญชาไปทางสันทนาการอย่างแพร่หลาย

ประกอบกับกรรมการแพทยสภาบางคน พรรคร่วมฝ่ายค้าน และเครือข่ายภาค ประชาชน ที่ไม่เห็นด้วยกับกัญชาเสรี ร่วมกันยื่นร้องศาลปกครองกลางก่อนหน้านี้

ยื่นฟ้องรมว.สาธารณสุข และคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด ขอให้ เพิกถอนประกาศกระทรวงสาธารณสุข ลงวันที่ 8 ก.พ. 2565 ที่ทำให้เกิดกัญชาเสรี

โดยขอให้มีผลย้อนหลังไปถึงวันที่ออกประกาศและให้กัญชาจัดเป็นยาเสพติดให้โทษประเภทที่ 5 ตามประกาศเดิม ลงวันที่ 8 ธันวาคม 2563 ต่อไป

นอกจากนี้ ยังขอให้มีคำสั่งทุเลาการบังคับตามประกาศกระทรวง เรื่อง ระบุชื่อยาเสพติด ให้โทษในประเภท 5 พ.ศ. 2564 ไว้เป็นการชั่วคราว เพื่อป้องกันไม่ให้มีการใช้หรือจำหน่ายกัญชาอย่างเสรีด้วย

ด้วยสาเหตุดังกล่าว จึงทำให้รมว.สาธารณสุขตัดสินใจออกประกาศกฎกระทรวงขึ้นมาใหม่ ซึ่งรัฐมนตรียอมรับว่าทำตามคำแนะนำของมือกฎหมายรัฐบาล

อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกชี้เนื้อหาประกาศนี้ล้อมาจากร่าง พ.ร.บ.กัญชาฯ เป็นหลัก ซึ่งกำหนดว่าหากจะนำไปศึกษา จำหน่ายหรือแปรรูปเพื่อการค้าจะต้องขออนุญาต

อย่างไรก็ตาม ร่างพ.ร.บ.กัญชา กัญชง พ.ศ. … นั้นคณะกรรมาธิการได้แก้ไขปรับปรุงเสร็จแล้ว และอยู่ระหว่างการพิจารณาของสภาในวาระ ที่ 2 และ 3 สมัยประชุมสุดท้ายนี้

เมื่อตรวจสอบจากท่าทีพรรคร่วมรัฐบาลบางพรรค พรรคฝ่ายค้าน รวมถึงกระแสสังคมที่ ไม่เห็นด้วยกับกัญชาเสรี ร่างพ.ร.บ.ฉบับนี้อาจผ่านหรือไม่ผ่านก็ได้

ถ้าหากไม่ผ่านก็ใช้บังคับใช้ตามประกาศฉบับใหม่นี้ ซึ่งกัญชาไม่ใช่ยาเสพติดอีกแล้ว แต่ต้องรอฟังการพิจารณาของศาลปกครองกลางด้วยว่าจะวินิจฉัยพิพากษาออกมาอย่างไร