นักวิทย์ซินโครตรอน ผนึกม.ดัง ปีนผา-ไต่ถ้ำพังงา สำรวจภาพเขียนสีโบราณ 3,000 ปี

เมื่อวันที่ 4 ก.ค. ผู้สื่อข่าวได้รับการเปิดเผยจาก สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ว่านักวิทยาศาสตร์ของสถาบันฯผนึกกำลังกับทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรมศิลปากร กรมทรัพยากรธรณี และกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ออกสำรวจภาพเขียนสีโบราณยุคก่อนประวัติศาสตร์อายุราว 2,000-3,000 ปี พร้อมเครื่องมือตรวจวัดทางวิทยาศาสตร์ เพื่อเป็นข้อมูลวิเคราะห์หาแหล่งวัตถุดิบภาพวาดและบอกเล่าเรื่องราวชีวิตมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์พังงา

คณะนักวิทยาศาสตร์สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน นำโดย ดร.สุทธิพงษ์ วรรณไพบูลย์ ออกพื้นที่สำรวจภาพเขียนสีก่อนยุคประวัติศาสตร์บริเวณอ่าวพังงา จ.พังงา ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งโบราณคดีและดำเนินการศึกษามาอย่างต่อเนื่องโดยกรมศิลปากร ร่วมกับนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรมศิลปากร กรมทรัพยากรธรณี และกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ซึ่งการสำรวจนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการศึกษาการเปลี่ยนแปลงธรณีสัณฐานและภาพเขียนสีอ่าวพังงา จังหวัดพังงา เพื่ออธิบายสภาพสังคมและการย้ายถิ่นฐานของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์-ประวัติศาสตร์ บริเวณภาคใต้ของประเทศไทย ที่ได้รับทุนสนับสนุนจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)

ดร.สุทธิพงษ์ กล่าวว่า “คณะได้ออกพื้นที่สำรวจภาพเขียนสียุคก่อนประวัติศาสตร์ตามเกาะต่างๆ ของอ่าวพังงา ได้แก่ เกาะไข่ เกาะสะวังใหญ่ เขาพระอาดเฒ่า เขาทะลุนอก ถ้ำนาค เกาะยางแดง เกาะเขาเต่า เขาพัง เกาะปันหยี เขาเขียน ซึ่งอยู่ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา ร่วมกับเจ้าหน้าที่จากกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช เนื่องจากพื้นที่ในการสำรวจหลายแห่งยังไม่เปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยว และตามกฎหมายไม่สามารถเก็บตัวอย่างภาพเขียนโบราณนี้ออกจากพื้นที่ เพื่อไปทดสอบได้ เราจึงนำเครื่องมือพกพาที่สามารถวิเคราะห์องค์ประกอบธาตุในภาพเขียน ไปวิเคราะห์ภาพเขียนสีในสถานที่จริง โดยจ่อเครื่องมือไปที่ภาพเขียนแล้วเครื่องจากประมวลผลออกมา”

ข้อมูลที่ได้จะช่วยบ่งชี้ในเบื้องต้นเกี่ยวกับองค์ประกอบของสีที่ใช้วาดภาพ ภาพเขียนสียุคโบราณตามเกาะต่างๆ ส่วนใหญ่มีสีแดงอิฐและพบภาพสีดำจำนวนหนึ่ง ซึ่งผลวิเคราะห์จากเครื่องมือพกพาเบื้องต้นพบว่า มีเหล็กเป็นองค์ประกอบหลักและสันนิษฐานว่ามนุษย์โบราณใช้หินสีแดง ซึ่งเป็นหินที่แทรกตามผนังหินปูนที่พบได้ในพื้นที่ เป็นเครื่องมือในการวาด โดยจากการศึกษาทางธรณีวิทยาพบว่า ภาพเขียนสีโบราณนี้อยู่ในพื้นที่ภูเขาหินปูน

ทางด้าน รศ.ดร.ภาสกร ปนานนท์ จากภาควิชาวิทยาศาสตร์พื้นพิภพ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และหัวหน้าโครงการศึกษาการเปลี่ยนแปลงธรณีสัณฐานและภาพเขียนสีอ่าวพังงาฯ กล่าวว่า “กรมศิลปากรได้มีการศึกษาเชิงประวัติศาสตร์และสังคมของแหล่งภาพเขียนสีมาอย่างต่อเนื่อง การศึกษาเพิ่มเติมทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในโครงการวิจัยนี้จะช่วยไขปริศนาของภาพเขียนสีโบราณนี้ได้กระจ่างขึ้น

เช่น ภาพเขียนสีโบราณนี้อายุเท่าไหร่ ใช้วัสดุจากที่ไหนมาทำสีเขียนภาพ หรือเขียนด้วยคนกลุ่มเดียวกันหรือไม่ ธรณีสัณฐานของบริเวณที่ค้นพบภาพเขียนสีคืออะไร บริเวณที่พบภาพเขียนที่มีลักษณะเว้าลึกเข้าไปนั้นเป็นถ้ำที่มีอยู่แล้ว หรือเกิดจากการกัดเซาะของน้ำทะเล และภาพวาดนี้เกิดจากการพักพิงชั่วคราวระหว่างหลบพายุหรือการอยู่อาศัยประจำ ซึ่งคำถามเหล่านี้ต้องอาศัยการบูรณาการศาสตร์หลายด้านและทำงานร่วมมือกันจากหลายภาคส่วน ผลการศึกษาที่ได้จากโครงการวิจัยจะนำไปอธิบายสภาพสังคมและการย้ายถิ่นฐานของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ อีกทั้งจะเป็นประโยชน์ต่อการส่งเสริมการท่องเที่ยวต่อไปในอนาคตด้วย”