คริสต์มาสเกิดขึ้นอย่างเป็นทางการในวันที่ 24 ธันวาคม หรือ 25 ธันวาคม ล้วนเป็นคำถามที่หลายๆ คนค้นหาทุกปีที่วนกลับมาถึงอีกครั้ง

วันคริสต์มาสเป็นวันที่ระลึกถึงพระเยซูลงมาประสูติบนโลก พระผู้ช่วยให้รอดตามความเชื่อของชาวคริสต์ ปัจจุบันคริสต์มาสไม่ได้เป็นเพียงวันเฉลิมฉลองของชาวคริสต์เท่านั้น แต่ยังได้รับการเฉลิมฉลอจากผู้ที่นับถือศาสนาอื่นๆ อีกด้วย

วันคริสต์มาสปี 2023 คือวันที่เท่าไหร่?

เมื่อถามว่าวันคริสต์มาสคือวันที่เท่าไหร่? ทุกคนต่างตอบด้วยความคุ้นเคยว่าคือวันที่ 25 ธันวาคม แต่วันที่คนส่วนใหญ่แห่กันไปตามถนนหรือไปโบสถ์เพื่อชื่นชมบรรยากาศคริสต์มาสกลับเป็นวันที่ 24 ธันวาคม หลายคนจึงรู้สึกสับสนและไม่เข้าใจว่าสองวันนี้คือวันไหนกันแน่

ปรากฏว่าคริสต์มาสมีการเฉลิมฉลองอย่างเป็นทางการในวันที่ 25 ธันวาคม แต่ผู้คนมักจะเฉลิมฉลองคริสต์มาสตั้งแต่ตอนเย็นของวันที่ 24 ธันวาคม เพราะตามปฏิทินของชาวยิว การเริ่มต้นวันใหม่คือเวลาพระอาทิตย์ตก ไม่ใช่เที่ยงคืน

การเฉลิมฉลองคริสต์มาสอย่างเป็นทางการในวันที่ 25 ธันวาคมเรียกว่า “งานเลี้ยงวันหลัก” ในขณะที่การเฉลิมฉลองตอนกลางคืนในวันที่ 24 ธันวาคมเรียกว่า “งานเลี้ยงคืนตื่นเฝ้า” ซึ่งมักจะดึงดูดผู้เข้าร่วมได้จำนวนมาก ในคืนนี้อาสนวิหารหรือครัวเรือนที่นับถือศาสนาคริสต์ มักมีการประดับตกแต่งด้วยถ้ำที่ภายในมีรางหญ้า รูปปั้นพระเยซูกุมาร รูปปั้นของพระแม่มารี นักบุญยอแซฟ ที่รายล้อมไปด้วยผู้คนฝูงสัตว์

ดังนั้นคริสต์มาสปี 2023 จะเริ่มตั้งแต่เย็นวันอาทิตย์ที่ 24 ธันวาคมถึงวันจันทร์ที่ 25 ธันวาคม โดยมีการเฉลิมฉลองอย่างเป็นทางการในวันจันทร์ที่ 25 ธันวาคม 2023 นั่นเอง

ต้นกำเนิดของคริสต์มาส

ตามความเชื่อของชาวคริสต์ พระเยซูประสูติที่เมืองเบธเลเฮม ในแคว้นยูเดียของชาวยิว (ปัจจุบันเป็นเมืองในปาเลสไตน์) ในช่วงระหว่าง 7 ปีก่อนคริสตกาล ถึง 2 ปีก่อนคริสตกาล ขณะนั้นแคว้นยูเดียอยู่ภายใต้การปกครองของจักรวรรดิโรมัน

เรื่องราวการประสูติของพระเยซูอธิบายไว้ในพันธสัญญาใหม่ดังนี้ ในเมืองนาซาเร็ธ “มารี” หญิงพรหมจารี ได้หมั้นหมายกับช่างไม้ชื่อ “โยเซฟ” ซึ่งสืบเชื้อสายมาจากกษัตริย์ดาวิด วันหนึ่งทูตสวรรค์กาเบรียลปรากฏตัวต่อหน้าพระนางมารีย์ ประกาศว่า

“ดูเถิด เธอจะตั้งครรภ์และคลอดบุตรชาย จงตั้งชื่อบุตรนั้นว่าเยซู “บุตรนั้นจะเป็นใหญ่ และจะได้ชื่อว่าเป็นบุตรของพระเจ้าสูงสุด องค์พระผู้เป็นเจ้าผู้เป็นพระเจ้าจะประทานบัลลังก์ของดาวิดบรรพบุรุษของท่านให้แก่ท่าน และท่านจะครอบครองพงศ์พันธุ์ของยาโคบสืบไปเป็นนิตย์ และแผ่นดินของท่านจะไม่มีวันสิ้นสุดเลย” (ลูกา 1:30–33)

พระนางมารีย์เล่าทุกอย่างให้โยเซฟฟัง และเธอก็ตั้งครรภ์ทั้งๆ ที่ยังบริสุทธิ์อยู่ ขณะที่โยเซฟกำลังสงสัยในเรื่องนี้ ทูตสวรรค์ขององค์พระผู้เป็นเจ้าก็มาปรากฏตัวในความฝันของเขา เพื่อประกาศพระคุณของพระเจ้าด้วยเช่นเดียวกัน ดังนั้นเขาจึงแต่งงานกับมารีย์โดยไม่กังวลอีกต่อไป

“โยเซฟบุตรดาวิด อย่ากลัวที่จะรับมารีย์มาเป็นภรรยาของเจ้าเลย. เพราะว่าผู้ซึ่งปฏิสนธิในครรภ์ของเธอเป็นโดยเดชพระวิญญาณบริสุทธิ์” (มัทธิว1:20)

วันหนึ่ง ทั้งคู่เดินทางไปที่เมืองเบธเลเฮม ในแคว้นยูเดีย ระยะทางเดินทางราว 105 กิโลเมตร เพื่อจดทะเบียนสำมะโนครัว ตามคำสั่งของจักรพรรดิโรมันออกัสตัส อย่างไรก็ดี เมื่อเดินทางไปถึงห้องพักต่างๆ ถูกเข้าพักเต็มหมดแล้ว โยเซฟจึงต้องพาภรรยาไปพักในถ้ำเลี้ยงสัตว์ และตอนเที่ยงคืนนั้นเองที่มารีย์ให้กำเนิดบุตรชายที่นี่ โยเซฟพบรางไม้สำหรับใส่อาหารสัตว์ เขาทำความสะอาดอย่างทั่วถึงและปูด้วยหญ้าแห้ง เพื่อทำเปลสำหรับลูกที่เพิ่งเกิด

คืนนั้น คนเลี้ยงแกะกำลังเฝ้าฝูงแก่ตามท้องทุ่งใกล้เบธเลเฮม ทันใดนั้น มีแสงสว่างเจิดจ้ากระจายไปทั่วท้องฟ้า ทูตสวรรค์องค์หนึ่งปรากฏแจ้งข่าวดีแก่พวกเขาว่า “อย่ากลัวเลย เพราะเรานำข่าวดีมายังพวกท่าน เป็นความยินดีอย่างยิ่ง เพราะว่าในวันนี้พระผู้ช่วยให้รอดของพวกท่านคือพระคริสต์องค์พระผู้เป็นเจ้ามาประสูติ ท่านจะไดพบพระกุมารพันผ้าอ้อมนอนอยู่ในรางหญ้า เมื่อนั้นท่านจะรู้ข่าวนี้เป็นความจริง”

คนเลี้ยงแกะเชื่อฟังตามคำกล่าวของทูตสวรรค์ พวกเขาออกเดินทางและพบพระกุมารเยซูบนรางหญ้าในถ้ำเลี้ยงสัตว์ เล่าทุกอย่างที่ได้เห็นในทุ่งให้มารีย์และโยเซฟฟัง แม้หลังจากพวกเขาจากออกมาแล้ว แต่หัวใจของพวกเขายังคงตื่นเต้นกับข่าวดีนี้ ต่างก็เล่าถึงสิ่งที่พวกเขาเห็นในคืนนั้น ให้กับทุกคนที่พวกเขาพบ

แม้ว่าไม่ทราบแน่ชัดถึงวันประสูติของพระเยซู แต่คริสตจักรในช่วงต้นศตวรรษที่ 4 ได้กำหนดให้เป็นวันที่ 25 ธันวาคม ซึ่งสอดคล้องกับครีษมายันในปฏิทินโรมัน

ความหมายของชื่อคริสต์มาสและโนเอล

Christmas มาจากคำว่า คริสต์ (Christ) หมายถึงพระคริสต์ และ -มาส (-mas) เป็นคำที่มาจากภาษาละติน หมายถึงมิสซา เมื่อเขียนรวมกันแล้วจะกลายเป็นคำว่าคริสต์มาส หมายถึงงานฉลองของพระคริสต์ ซึ่งก็คือการประสูติของพระเยซู

คำว่า Christmas และ Xmas ต่างก็มีความหมายเหมือนกัน เพราะคำภาษากรีกสำหรับพระคริสต์คือ Xpiôtos หรือ Xristos ผู้คนใช้พยัญชนะ X เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของตัวอักษรตั้งต้น จากนั้นเติมตัวอักษร Mas กลายเป็นคำว่าสร้างคำว่า Xmas ดังนั้นคริสต์มาสจึงหมายถึงงานฉลองของพระคริสต์ด้วย

Noel มาจากคำภาษาฝรั่งเศส Noël ซึ่งคำรูปแบบดั้งเดิมคือ Naël มาจากภาษาลาติน nātālis แปลว่า “วันเกิด” มีความเห็นว่าชื่อโนเอลมาจากชื่อ Emmanuel (เอ็มมานูเอล) ซึ่งเป็นภาษาฮีบรู แปลว่า “พระเจ้าสถิตกับเรา”

• ทำไม “คริสต์มาส” ต้องสีแดงกับสีเขียว และความเชื่อเรื่องจูบใต้ต้นมิสเซิลโท
• คริสต์มาสแบบเยอรมันๆ ธรรมเนียมปฏิทินจุติ และการโค่นสนฉลองแบบ One-Night-Stand