มีข่าวแพร่สะพัดในสื่อหลายสำนักว่า คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติมีมติในการประชุมเมื่อวานนี้ (19 ส.ค.) ยกเลิกการประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติ นายสุชาติ สวัสดิ์ศรี ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ พ.ศ. 2554

วานนี้ (19 ส.ค.) นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรีในฐานะประธานกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ เป็นประธานการประชุมคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 3/2564 ผ่านระบบประชุมทางไกลออนไลน์ (Zoom) โดยมีนายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม นางยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม นายประสพ เรียงเงิน รองปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ผู้บริหารกระทรวงวัฒนธรรม กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิและกรรมการผู้แทนหน่วยงานต่างๆ เข้าร่วม ณ ศูนย์ประชุมกระทรวงวัฒนธรรม ชั้น 8 อาคารวัฒนธรรมวิศิษฏ์ กระทรวงวัฒนธรรม

ซึ่งสื่อหลายสำนักรายงานผลการประชุมว่า ที่ประชุมคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ มีมติยกเลิกการประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติ นายสุชาติ สวัสดิ์ศรี ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ พ.ศ. 2554 ด้วยคะแนนเสียงเป็นเอกฉันท์ ขณะนี้อยู่ในระหว่างกระบวนการตามขั้นตอนต่อไป โดยนายสุชาติ สวัสดิ์ศรี สามารถยื่นคำร้องคัดค้านมติดังกล่าวได้

ทั้งนี้ เมื่อตรวจสอบข้อมูลเพิ่มเติมพบว่า นายสุชาติ สวัสดิ์ศรี ถือเป็นบุคคลแรกที่ถูกยกเลิกการประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติ จากกฎกระทรวงวัฒนธรรมที่ระบุไว้ว่า หากปรากฏว่าศิลปินแห่งชาติผู้นั้นมีความประพฤติเสื่อมเสีย หรือต้องคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก เว้นแต่ในความผิดอันได้กระทำโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ คณะกรรมการโดยมติด้วยคะแนนเสียงอย่างน้อย 2 ใน 3 ของจำนวนกรรมการทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ อาจยกเลิกการยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติได้ เมื่อได้ยกเลิกการยกย่องเชิดชูเกียรติผู้ใดเป็นศิลปินแห่งชาติตามวรรคสอง ให้งดการจ่ายประโยชน์ตอบแทนตั้งแต่วันที่คณะกรรมการมีมติ

อย่างไรก็ตาม ราชกิจจานุเบกษา เคยเผยแพร่กฎกระทรวงกำหนดสาขา คุณสมบัติ หลักเกณฑ์และวิธีการคัดเลือกและประโยชน์ตอบแทนของศิลปินแห่งชาติ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2563 ซึ่งลงนามโดยนายอิทธิพล คุณปลื้ม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม 2563 โดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 5 วรรคหนึ่ง และมาตรา 29 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติวัฒนธรรมแห่งชาติ พ.ศ. 2553 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรมออกกฎกระทรวงไว้ ดังต่อไปนี้

ข้อ 1 ให้ยกเลิกความในข้อ 5 แห่งกฎกระทรวงกำหนดสาขา คุณสมบัติ หลักเกณฑ์และวิธีการคัดเลือกและประโยชน์ตอบแทนของศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2555 และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน

“ข้อ 5 ศิลปินแห่งชาติต้องมีคุณสมบัติ ดังต่อไปนี้

(1) มีสัญชาติไทย

(2) มีชีวิตอยู่ในวันประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติ

(3) เป็นผู้มีคุณธรรม มีความรู้ความสามารถ มีความเชี่ยวชาญ และมีผลงานดีเด่นเป็นที่ยอมรับ ของวงการศิลปะในสาขานั้น

(4) เป็นผู้สร้างสรรค์และพัฒนาศิลปะในสาขาที่ได้รับกำรประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติ

(5) เป็นผู้ผดุง ถ่ายทอด เผยแพร่ หรือเป็นต้นแบบศิลปะในสาขาที่ได้รับการประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติ

(6) เป็นผู้ทุ่มเท อุทิศตนเพื่องานศิลปะ และมีผลงานที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม

(7) ไม่มีความประพฤติเสื่อมเสีย

(8) ไม่เคยต้องคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก เว้นแต่ในความผิดอันได้กระทำโดยประมาท หรือความผิดลหุโทษ”

ข้อ 2 ให้ยกเลิกความในข้อ 10 แห่งกฎกระทรวงกำหนดสาขา คุณสมบัติ หลักเกณฑ์และวิธีการคัดเลือก และประโยชน์ตอบแทนของศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2555 และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน

“ข้อ 10 ในกรณีที่กรมส่งเสริมวัฒนธรรมตรวจสอบคุณสมบัติ เอกสาร หลักฐาน และรายละเอียดที่เกี่ยวข้องแล้ว ถ้าเห็นว่าถูกต้องและครบถ้วน ให้เสนอผลการตรวจสอบ รวมทั้งเอกสาร หลักฐาน และรายละเอียดที่เกี่ยวข้องต่อคณะกรรมการ เพื่อพิจารณาประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชำติ เมื่อได้ประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติผู้ใดเป็นศิลปินแห่งชาติแล้ว หากปรากฏว่าศิลปินแห่งชาติผู้นั้นมีความประพฤติเสื่อมเสีย หรือต้องคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก เว้นแต่ในความผิดอันได้กระทำโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ คณะกรรมการโดยมติด้วยคะแนนเสียงอย่างน้อยสองในสามของจำนวนกรรมการทั้งหมดเท่าที่มีอยู่ อาจยกเลิกการยกย่องเชิดชูเกียรติศิลปินแห่งชาติได้ เมื่อได้ยกเลิกการยกย่องเชิดชูเกียรติผู้ใดเป็นศิลปินแห่งชาติตามวรรคสอง ให้งดการจ่ายประโยชน์ตอบแทนตั้งแต่วันที่คณะกรรมการมีมติ”

ขณะนี้ยังไม่มีการระบุถึงสาเหตุที่แน่ชัดว่าเพราะเหตุใด นายสุชาติ สวัสดิ์ศรี จึงถูกถอดออกจากการเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติดังกล่าว แต่มีการพยายามคาดเดากันว่าอาจจะเป็นเพราะนายสุชาติเป็นบุคคลหนึ่งที่มักจะออกมาแสดงความคิดเห็นทางการเมืองผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวอยู่บ่อยๆ เช่น การออกมาพูดเรื่องการใช้ความรุนแรงของเจ้าหน้าที่ตำรวจในการควบคุมดูแลการชุมนุม เป็นต้น

ในขณะที่ นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) และหัวหน้าพรรคก้าวไกล ส่งกำลังใจให้กับนายสุชาติผ่านบัญชีทวิตเตอร์ของตนเองภายหลังทราบข่าวดังกล่าว โดยระบุว่า

“วัฒนธรรมที่ไม่มีเสรีภาพ ไม่มีค่าอะไรในยุคปัจจุบัน เช่นเดียวกับคุณค่าของตำแหน่งจอมปลอมที่ต้องพินอบพิเทาผู้มีอำนาจ

จะ #พูดหยุดโกง ในประเทศนี้ได้จริง ต้องปกป้องเสรีภาพในการพูด ปกป้องเสรีภาพในการแสดงออกเท่านั้น

ผมขอเป็นกำลังใจให้ อ.สุชาติ สวัสดิ์ศรี #ศิลปินแห่งราษฎร์ ครับ”